Bestaat er een wasstraat voor vliegtuigen?

Iedereen kent de autowasstraat. Je rijdt op een rails, de auto gaat vooruit en de borstels doen de rest. Je droogt hooguit een beetje na (doe ik overigens nooit) maar dan staat hij weer ‘shiny’ voor je deur. Bij vliegtuigen gaat dat iets anders in z’n werk. KLM heeft geen wasstraat voor vliegtuigen. Dat kan ook niet, omdat er te veel verschillende vliegtuigtypes zijn met verschillende afmetingen. Een B747 zou bijvoorbeeld een hele andere straat nodig hebben dan een B737. Maar hoe worden vliegtuigen dan gewassen? En waarom zou je ze überhaupt wassen?

Kleine wasjes, grote wasjes

Afhankelijk van het type, krijgt elk vliegtuig na ongeveer duizend vlieguren een grondige onderhoudsbeurt. Bij die onderhoudsbeurt hoort ook een grote schoonmaak waarbij onder andere de cockpit en de buitenkant van het 

Dit alles gebeurt in Hangaar 11 op Schiphol Oost, waar een speciale ploeg Exterieur Reiniging zich ontfermt over de ‘wasstraat’ van het vliegtuig. Ongeveer 28 man werkt gebroederlijk in ploegendiensten van acht uur samen om de vliegtuigen van KLM te wassen. En ja, dat gebeurt met de hand. Hard boenen dus. En nee, niet met heel veel water.

Vroeger wel. Toen werd met gel en veel water de romp, het kielvlak, de stabilo en de vleugels ingezeept en schoongewassen. Blinkend schoon is het vliegtuig na zo’n wasbeurt. Belangrijk, want het oog wil ook wat. Een schoon en glanzend vliegtuig ziet er beter uit voor de klant.

Maar dat is zeker niet de enige reden waarom een vliegtuig wordt gewassen. Des te schoner het vliegtuig, des te makkelijker het door de lucht ‘glijdt’ (want minder weerstand). En hoe minder de weerstand, hoe minder het brandstofgebruik. Wassen is dus belangrijk! Ik weet niet of dat ook voor benzine en een auto geldt… Misschien toch een idee om die vaker te wassen?

Clean Responsibly

Tegenwoordig wordt er geen gel meer gebruikt. De mannen in Hangaar 11 wassen nu met een semi-dry wash middel. Hoe dat werkt, laat de familie Sönmez (vader en twee zonen) je in onderstaand filmpje zien. De drie mannen zorgen er elke dag voor dat KLM’s vloot je tegemoet blinkt. Vader Semsettin doet dat al 33 jaar. Met zo veel enthousiasme, dat zoons Yavuz en Semih hem achterna zijn gegaan.

De semi-dry wash is simpel gezegd een manier om de buitenkant van het vliegtuig op een milieubesparende manier schoon te krijgen. Deze methode bespaart zo’n negen miljoen liter water per jaar. Een deel van het middel blijft achter en vormt een beschermlaagje op het vliegtuig waardoor het minder snel vuil wordt. Nog een voordeel: doordat er nauwelijks water wordt gebruikt, kan er gewoon spanning op het vliegtuig blijven. Hierdoor loopt het technische onderhoud aan het vliegtuig geen vertraging op. Win-win.

Cockpit cleaning

Hoe vaak vliegtuigen worden gewassen, hangt ook af van het type vliegtuig. Het meeste vuil op een vliegtuig is afkomstig van de landingsbaan. Een B737 stijgt en landt veel vaker dan een groter vliegtuig en wordt dus sneller vies. Ook staat een B737 lager bij de grond, waardoor hij meer vuil opvangt. Dat is anders bij de grotere vliegtuigen, zoals de B747, 777, 787 en de Airbus. Die staan hoger op hun poten en stijgen en landen minder.

De ploeg in de Hangar wast niet alleen de buitenkant. Ook de cockpit wordt grondig onder handen genomen. In de autowasstraat koop je voor een paar euro wat cleaningdoekjes (die overigens nog steeds ongebruikt in mijn tas zitten). In de cockpit van een vliegtuig wordt anders gepoetst. Tussen alle knopjes wordt geboend en alle schermpjes worden vakkundig opgepoetst. Overigens gebeurt een cockpit cleaning vaker dan een wasbeurt aan de buitenkant. Die taak zit in het werkpakket van het technisch onderhoud dat om de honderd uur plaatsvindt. 

Zwaar werk

Hoewel het semi-dry wassen veel vriendelijker is voor het milieu, zijn de werkzaamheden een stuk zwaarder voor de mannen die het moeten doen. Daarom wordt er voortdurend gezocht naar verlichtende middelen. Een oplossing is bijvoorbeeld het exoskeleton; een soort draagbaar, elektrisch aangedreven harnas dat ondersteuning biedt aan armen, benen of nek. Of een speciale bezemwagen die in de toekomst wellicht automatisch een B737 zou kunnen wassen. Toch een wasstraat, maar dan een mobiele.

Voorlopig werken de mannen stug door. In de video is duidelijk te zien hoe de werkzaamheden verdeeld worden. En het plezier in het werk blijft, zelfs na 32 jaar, ook bij Lead Ocäl Turan. “Dat hij dan weer zo schoon de hangaar uitgaat, he? Daar doe je het voor.