Welke saus is het gezondst op je friet?

Nee, écht binnen de schijf van vijf landt een bord patat sowieso niet. Maar met welke saus houd je je vette hap zo gezond mogelijk: mayo, curry, Joppie, saté of ketchup?

Eten vergelijken is altijd knap lastig. Calorieën, vet, suikers: je kunt voeding op allerlei manieren tegen elkaar afzetten. We doen het dus stap voor stap en krijgen zo een eindwinnaar.

Om het overzicht te bewaren vergelijken we zes sauzen, de (moderne) klassiekers van de snackbar: mayonaise, fritessaus, ketchup, curry, Joppiesaus en satésaus. Laat de wedstrijd beginnen!

Ronde 1: alle calorieën tellen

We beginnen eenvoudig, bij de calorieën: hoeveel energie krijg je binnen met een klodder saus? Mayonaise, de oude dame onder de frietsauzen, wint met overmacht. Per 100 gram krijg je 664 kilocalorieën binnen. Een goede klodder op je friet (20 gram) levert dus al 133 kilocalorieën op, vergelijkbaar met een hele kroket.

Helaas zoeken we naar gezond, dus dat betekent alleen maar minpunten voor mayo. Joppiesaus, satésaus en fritessaus scoren in de middenmoot, met zo'n 60 kilocalorieën per portie. Curry doet het al een stuk beter, maar ketchup is de echte winnaar: dat bevat acht keer minder calorieën dan mayonaise.

1. Ketchup (15 kilocalorieën per klodder)
   
2. Curry (26 kcal)
   
3. Satésaus (49 kcal)
   
4. Fritessaus (59 kcal)
   
5. Joppiesaus (69 kcal)
   
6. Mayonaise (133 kcal)

Adrian BurkeGetty Images

Ronde 2: deze sauzen zijn vet lekker

Friet is van zichzelf al vet, maar met sommige sauzen doe je daar nog een schep bovenop. Weer springt mayonaise eruit: dat bestaat voor ruim zeventig procent uit vet. Joppiesaus en fritessaus volgen op afstand, daarna komt satésaus.

Curry en ketchup zijn nu gezamenlijke winnaars, want beide zijn vrijwel vetvrij. Curry is een gekruide variant van ketchup, dus heel verrassend is het niet dat die vergelijkbaar scoren.

1. Ketchup & curry (0 procent vet)
   
2. Satésaus (13 procent vet)
   
3. Fritessaus & Joppiesaus (27 á 28 procent vet)
4. Mayonaise (72 procent vet)

Ronde 3: zoetjesaan richting de winnaar

Suikers zijn minder rijk aanwezig in de meeste frietsauzen. Voor de verandering scoort mayonaise nu eens goed: het bevat nauwelijks suikers (al dat vet laat weinig ruimte over). Vooral curry moet het nu ontgelden, dat bestaat voor een kwart uit suikers. Ook ketchup is vrij suikerrijk, maar dat valt netjes tussen de rest in.

1. Mayonaise (3 procent suiker)
2. Fritessaus (7 procent suiker)
3. Joppiesaus (12 procent suiker)
4. Ketchup (14 procent suiker)
5. Satésaus (19 procent suiker)
6. Curry (25 procent suiker)
   

En de winnaar is...

Er is weinig ruimte voor twijfel: ketchup scoort het best op vrijwel elk vlak. Het rode goedje is veel minder calorierijk en vet dan andere sauzen. Het is wel vrij suikerrijk, maar juist op dat vlak scoort de enige concurrent (curry) nog slechter. Mayonaise is met afstand de ongezondste keuze, dus de eindrangschikking is als volgt.

1. Ketchup
2. Curry
3. Satésaus
4. Fritessaus en Joppiesaus (deze sauzen scoren behoorlijk vergelijkbaar)
5. Mayonaise
   

Ketchup is dus de gezondste keuze over je patat. Vanwege de suikers kun je de fles beter niet helemaal leeg knijpen, maar het is wel verreweg de minst ongezonde optie.