Alcohol in het verkeer: hoe zit dat precies?
Alcohol en autorijden gaan niet samen. En toch is er vanuit de wet een promillage vastgesteld van 0,5 procent, wat ongeveer gelijk staat aan twee glazen alcohol. Hoe zit dat nou: alcohol in het verkeer?
5 belangrijke feiten over alcohol in het verkeer
1. Voor beginnende bestuurders geldt een ander alcohollimiet
Voor bestuurders die korter dan 5 jaar hun rijbewijs hebben, geldt een limiet van 0,2 promille (88 Ugl). Aan dit percentage zit u zo: mannen na ongeveer 1 glas alcohol en vrouwen al bij minder dan 1 glas. Voor meer ervaren bestuurders, die langer dan 5 jaar hun rijbewijs hebben, is de limiet 0,5 promille (220 Ugl). Hoe snel alcohol wordt afgebroken, is afhankelijk van veel factoren. Het heeft te maken met uw lichaamsgewicht, uw gesteldheid en wat u heeft gegeten. Niet drinken als u nog moet rijden, is dus altijd het veiligst.
2. Een boete voor alcohol in het verkeer begint bij € 360
Een boete voor alcohol in het verkeer kan flink oplopen. Een beginnende bestuurder krijgt bij 0,2 promille een boete van € 360. Vanaf 0,5 promille komt hier een prijzige educatieve cursus bij. Een ervaren bestuurder krijgt vanaf 0,51 promille een boete van € 360. Hier leest u meer over deze boetes.
3. Heeft u te veel gedronken, dan bent u niet verzekerd bij schade
Veroorzaakt u schade terwijl u onder invloed van alcohol bent? Dan bent u niet verzekerd. U draait dan zelf op voor de kosten. Dat kan uitlopen tot duizenden euro’s. Uw verzekeraar heeft dan ook het recht om uw autoverzekering te beëindigen.
4. Voor fietsers geldt dezelfde norm als voor automobilisten
Ook op de fiets bent u strafbaar als u te veel alcohol heeft gedronken. Het alcoholgehalte in uw bloed mag niet hoger dan 0,5 zijn. Hetzelfde geldt voor motorrijders. Met een biertje in uw hand over straat? Ook dat kan een fikse boete opleveren. Per gemeente zijn er gebieden aangewezen waar het verboden is alcohol te nuttigen of alcoholhoudende dranken bij u te hebben. Onder deze openbare ruimtes valt ook de trap of het portiek van uw huis.
5. Alcohol zorgt ervoor dat u minder ziet
Niet alleen als het buiten donker is, ziet u slechter in het verkeer, maar ook als u alcohol heeft gedronken. Dit zorgt namelijk voor een tunnelblik, waardoor u eerder de neiging heeft om alleen recht vooruit te kijken. Gevaarlijk, want daardoor ziet u minder goed wat er links en rechts van u gebeurt. Verder maakt alcohol suf en heeft het een vertragende werking op de hersenen. Iemand die alcohol heeft gedronken reageert daardoor trager en heeft minder controle over de been- en armspieren. Dat kan hele kostbare secondes schelen als u moet remmen of op een onverwachte situatie moet reageren.
Nee, je kunt niet meer prima rijden
“Ach, na twee glazen wijn kan ik écht nog wel rijden hoor!” Dat is zo’n beetje de gangbare uitspraak van iedereen die moet rijden, maar toch wat wil drinken. Maar is dat ook echt zo? Die twee glazen komen bij de één toch veel harder aan dan bij de ander? Woordvoerder Arnout Aben van Politie Amsterdam-Amstelland bevestigt dat: “Het promillage is een wetenschappelijke onderbouwing. Wat die hoeveelheid alcohol precies met je doet is zo persoonsafhankelijk. Het hangt samen met je lichaamsgewicht en je fysieke toestand. Ben je moe? Heb je net gegeten? Ben je zwaar of licht? Het kan zijn dat iemand met bij wijze van spreken één rumboon op al loopt te zwalken over straat. Die houden we dan toch aan, omdat die zichtbaar onder invloed is. Dat is de algemene norm. Daarnaast hebben we de controlenorm en dat zijn die promillages. Die grens is gesteld op basis van de wet, maar ik ben er heel huiverig voor. Sommige mensen kunnen gewoon heel slecht tegen drank, dus niet iedereen kan veilig drinken tot die grens. Kortom ik zeg dus: helemaal niet drinken als je nog moet rijden.”
Van uw lichaamsgewicht tot wat u eet
Een glas wijn (12% alcohol), een biertje (5% alcohol) of jenever (35% alcohol); u krijgt altijd 10 gram pure alcohol binnen als u het drinkt uit het glas dat erbij hoort. Omdat een jeneverglas nou eenmaal veel kleiner is dan een wijnglas. De alcohol uit één glas is na een uur tot anderhalf uur weer afgebroken. Dan zou je dus in theorie nog steeds mogen rijden als je een uur over een glas doet. Maar: “Dat afbreken is ook zo persoonsafhankelijk,” zegt Aben stellig. “Het heeft te maken met je lichaamsgewicht, gesteldheid, je eten. Stel, je rijdt op straat en je voelt je prima. En stel, je moet plotseling remmen. Had je dan die ene fatale seconde misschien sneller gereageerd als je niks had gedronken? Onderzoek wijst uit dat het altijd effect heeft, ook al denk je van niet. Je wilt dan toch graag zeggen dat je er zo scherp mogelijk bij was die ene keer dat je bij een ongeluk betrokken bent? Bovendien keert je verzekering niks uit als je meer alcohol dan toegestaan in je bloed hebt en echt, die financiële gevolgen zijn vele malen zuurder dan onze boete. Dat kan wel oplopen tot honderdduizend euro. Ik werk al jaren bij de politie en als je een paar keer een gesprek hebt moeten voeren met iemands vrouw of moeder waarvan de man of het kind dood is, met alcohol in het spel, doe je het nooit meer.”
De invloed op uw rijgedrag
Drinkt u alcohol, dan wordt het via de maagwand en de dunne darm opgenomen in het bloed. Binnen 10 minuten bereikt het de hersenen. Stapt u met een (flinke) borrel achter het stuur, dan is dat te merken aan uw rijgedrag. Uw waarneming is minder, waardoor u slechter gaat sturen. Ook gaat u eerder slingeren en neemt uw reactiesnelheid af. Een ander effect van alcohol is dat u onverschilliger wordt. De kans is dan groot dat u de risico’s onderschat. Uit onderzoek van Instituut voor Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SOV) blijkt dat het risico op een ongeluk bij een bloedalcoholgehalte (BAG) van 0,5 g/l zo’n 40% hoger is dan bij een nuchtere automobilist. Bij 1,0 g/l is het risico bijna 4 keer zo hoog en bij een BAG van 1,5 g/l is het zelfs meer dan 20 keer zo hoog.
De effecten van alcohol op een rij
Dit zijn de effecten van alcohol op een rij. Vergeet niet dat geen mens hetzelfde is.
1 – 3 glazen (0 tot 0,5 promille)
- Een versnelde ademhaling en polsslag
- Een warm gevoel
- Smaak, reuk en gezichtsvermogen nemen af
- U voelt minder pijn
- Uw eetlust neemt toe
- U moet vaker plassen
3 – 7 glazen (0,5 tot 1,5 promille)
- Uw stemming verandert duidelijk
- U overschat uzelf
- Reactiesnelheid, coördinatie en geheugen verminderen
- Links en rechts van uw gezichtsas neemt u minder waar (tunneleffect)
7 – 15 glazen (1,5 tot 3 promille)
- Bovenstaande effecten versterken
- U gaat zich overdreven emotioneel gedragen
- Zelfkritiek verdwijnt
- Uw gezicht wordt rood, zwelt op en uw pupillen vergroten
- U kunt misselijk worden en braken
15 – 20 glazen (3 tot 4 promille)
- Uw zintuigen verdoven
- U bent in de war en afwezig
- Wat u hoort en ziet dringt bijna niet tot u door
20 – 25+ glazen (4 promille en hoger)
- Uw ademhaling en polsslagen vertragen sterk
- U kunt in coma raken of zelfs doodgaan
Aangehouden met alcohol: dit zijn de straffen
De straf die u krijgt bij het gebruik van alcohol in het verkeer hangt af van de hoeveelheid alcohol die u gedronken heeft en het aantal jaar dat u een rijbewijs heeft. Er zijn twee instanties die kunnen beboeten en straffen: Ministerie van Justitie en CBR. De straf kan bestaan uit:
- Rijontzegging (door justitie)
- Boete (door justitie)
- Taakstaf/gevangenisstraf (door justitie)
- Verplichte cursus over alcohol in het verkeer, kost rond € 700 (door CBR)
- Verplicht onderzoek naar alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid, kost ongeveer € 1000 (door CBR)
- Innemen van rijbewijs (door CBR)
Rijontzegging/gevangenisstraf
Als u 1,3 promille alcohol in een bloed heeft of meer, dan vindt er strafvervolging plaats. Van de officier van justitie kunt u dan een boete krijgen of een straf zoals een rijontzegging of een gevangenisstraf. Niet niks dus. Hoe meer u heeft gedronken, hoe strenger de straf. Als u uw rijbewijs nog maar kort in de pocket heeft, zijn de straffen ook strenger.
Boete
Als u aangehouden wordt met tussen de 0,5 en 1,3 promille in uw bloed, kunt u een boete op uw deurmat verwachten. Hier staan alle boetes op een rij.
Verplichte cursus over alcohol in het verkeer
De LEMA (Lichte Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) en de EMA (Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) zijn cursussen die de deelnemers bewust maken van het effect van alcohol in het verkeer en de risico’s daarvan. De cursus moet u uit eigen zak betalen. Sluit u de cursus af met een voldoende, dan blijft uw rijbewijs gewoon geldig. Krijgt u een onvoldoende, dan wordt uw rijbewijs ongeldig verklaard. Bij een promillage tussen 0,8 en 1,0 moet u de LEMA volgen. Voor beginnende bestuurders is dit bij een promillage tussen de 0,5 en 0,8. De EMA moet u volgen bij een promillage tussen 1,0 en 1,8, beginnende bestuurders bij een promillage tussen 0,8 en 1,3. Als u de laatste 5 jaar minstens 2 keer bent aangehouden met tenminste 1 keer met een alcoholpromillage van 0,5, moet u ook de EMA volgen. Voor mensen die nog maar net hun rijbewijs hebben, is dit bij een promillage tussen de 0,5 en 0,8.
Onderzoek naar alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid
Vanaf 1,8 promille wil het CBR-onderzoek doen naar uw alcoholgebruik. Ook als u in 5 jaar tijd 3 keer gepakt bent met een promillage van 0,8 is het tijd voor een onderzoek. Met dit medisch-psychiatrische onderzoek wil het CBR erachter komen of u afhankelijk bent van alcohol of het misbruikt.
Met alcohol achter het stuur in het buitenland
Gaat u op vakantie, hou er dan rekening mee dat niet in alle landen dezelfde regels gelden. Landen als Hongarije, Tsjechië en Slowakije hanteren zelfs een zero tolerancebeleid voor rijden onder invloed. Dat betekent dat u helemaal geen alcohol in uw bloed mag hebben. Benieuwd wat ze in een vakantieland voor regels hanteren? Het Algemeen Dagblad geeft hier een handig overzicht. Slim om even een blik op te werpen voordat u op reis gaat.
Zo werkt een blaastest
Zoals de naam al zegt, moet u bij een blaastest blazen. Gedurende 20 seconden moet u hard blazen op een pijpje die verbonden is aan digitale tester. Gaat het piepje? Dan is de test klaar en kan er afgelezen worden of u heeft gedronken en hoeveel. Bij een blaastest wordt trouwens niet het alcoholpromillage in het bloed gemeten. De blaastest meet het aantal microgram alcohol per liter adem. Er zijn speciale tabellen waarmee u kunt opzoeken wat het bijbehorende alcoholpromillage is.
Koop een alcoholtest
Tot voor kort was het in Frankrijk verplicht om een alcoholtest in de auto te hebben liggen. Wel is het nog steeds aan te raden om er standaard 1 bij u te hebben. Waarom? Omdat het praktisch onmogelijk is om zelf in te schatten of u over de alcoholgrens heen zit. Een blaastest kunt u al vanaf € 10 kopen.
Boete voor openbare dronkenschap
Op straat schreeuwen, lallen of niet meer op uw benen kunnen staan. Iemand die te diep in het glaasje heeft gekeken en zich op straat ‘asociaal of vervelend gedraagt’ kan een boete van € 95 op de mat verwachten. In geval van flinke aanstoot – dronken ‘het verkeer belemmeren, de orde verstoren of de veiligheid van een ander bedreigen’ – kunt u een boete krijgen van € 390.
www.jellinek.nl, www.trimbos.nl, www.rijksoverheid.nl
Welke straffen worden gegeven bij alcohol in het verkeer?
De straf die je krijgt bij het gebruik van alcohol in het verkeer hangt af van:
- de hoeveelheid alcohol die je gedronken hebt (je promillage);
- het aantal jaren dat je een rijbewijs hebt.
Er zijn twee instanties die beboeten en straffen
Word je aangehouden met een promillage vanaf 0,5 dan start justitie een strafrechtelijke procedure. Afhankelijk van hoe hoog het promillage is, krijg je een boete, rijontzegging of gevangenisstraf. Heb je korter dan vijf jaar je rijbewijs dan geldt 0,2 promille als maximum.
Het CBR kan je rijbewijs ongeldig verklaren. Het kan je verplichten tot:
- het volgen van een driedaagse cursus;
- het ondergaan van een onderzoek naar alcoholmisbruik of alcoholafhankelijkheid.
Aangehouden met alcohol: welke straffen?
Word je aangehouden met een te hoog promillage alcohol, dan kan de straf dus bestaan uit een:
- boete (door justitie);
- rijontzegging (door justitie);
- taakstraf/gevangenisstraf (door justitie);
- verplichte cursus over alcohol in het verkeer, kosten rond de €700 (door CBR);
- verplicht onderzoek naar alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid, kosten ongeveer €1000 (door CBR);
- invordering van rijbewijs (door CBR).
Boete (door justitie)
Tussen 0,5 en 1,3 promille krijg je in de regel een transactievoorstel. Dat betekent dat er geen strafvervolging is, maar dat je wel een boete moet betalen. Voor de tarieven van de boetes zie: Hoe hoog zijn de boetes bij alcohol in het verkeer?
Rijontzegging/gevangenisstraf (door justitie)
Vanaf 1,3 promille vindt wel strafvervolging plaats en kan de officier van justitie naast een boete nog andere straffen opleggen zoals een rijontzegging of zelfs gevangenisstraf. Een en ander is afhankelijk van de hoogte van het promillage. Heb je net je rijbewijs, dan zijn de straffen strenger.
Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen
Het CBR kan twee maatregelen opleggen. Het kan je verplichten:
- een cursus EMA (Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) te volgen;
- een onderzoek te ondergaan naar alcoholmisbruik of afhankelijkheid van alcohol.
Onttrek je je aan een maatregel, dan verlies je je rijbewijs. In het verleden kon er ook een verplicht alcoholslot opgelegd worden, deze maatregel is echter sinds maart 2015 ingetrokken.
Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer (LEMA en EMA, door CBR)
De cursussen van het CBR, zoals EMA en LEMA, worden officieel niet bedoeld als een straf. Het is een maatregel ter bevordering van de verkeersveiligheid. De deelnemers ervaren het echter wel als een straf. Vandaar dat de cursussen hier wel worden genoemd.
De LEMA (Lichte Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) en de EMA (Educatieve Maatregel Alcohol en verkeer) zijn cursussen die de deelnemer bewust maken van de werking van alcohol in het verkeer en de risico’s daarvan. Instellingen binnen de verslavingszorg voeren de cursus uit. De cursus moet je zelf betalen (zie deze pagina voor de meest recente tarieven). Doorloop je de cursus met goed resultaat, dan blijft je rijbewijs geldig. Doorloop je de cursus met onvoldoende resultaat, dan wordt het rijbewijs ongeldig verklaard.
De LEMA duurt twee ochtenden of twee middagen. Bij een promillage tussen 0,8 en 1,0 (alcoholgehalte vanaf 350 tot 435 ug/l) verlangt het CBR dat je de LEMA volgt. Voor beginnende bestuurders (korter dan 5 jaar je rijbewijs) is dit bij een promillage tussen de 0,5 en 0,8 (alcoholgehalte vanaf 220 tot 350 ug/l).
De EMA duurt duurt één hele dag en twee dagdelen. Bij een promillage tussen 1,0 en 1,8 (alcoholgehalte vanaf 435 tot 785 ug/l) moet je de EMA volgen, beginnende bestuurders bij een promillage tussen 0,8 en 1,3 (alcoholgehalte vanaf 350 tot 570 ug/l). Daarnaast moet je de EMA ook volgen als je in de laatste vijf jaar minstens twee keer bent aangehouden met alcohol op waarvan minstens één met een alcoholpromillage van 0,5 (alcoholgehalte van 220 µg/l), voor beginnende bestuurders is dit een promillage van 0,2 (alcoholgehalte van 88 ug/l). Zie ook: Wat houdt de LEMA en EMA in?
Onderzoek naar alcoholmisbruik/-afhankelijkheid (door CBR)
Vanaf 1,8 promille zal het CBR een onderzoek doen naar je alcoholgebruik. Dat zal het CBR ook doen wanneer in je 5 jaar tijd 3 keer gepakt wordt met een promillage van 0,8. Doel van dit medisch-psychiatrisch onderzoek is erachter te komen of je afhankelijk bent van alcohol of dat je alcohol misbruikt.
Zie de vraag: Een onderzoek door het CBR, wat houdt dat in?
Vanaf 1,3 promille krijg je dus te maken met zowel justitie als met het CBR.
Voorbeeld bij 1,2 promille
Je bent een man van 70 kilo en drinkt 7 glazen in 2 uur tijd: promillage 1,18. Je wordt aangehouden. De straf is als volgt:
– Boete: €750;
– Rijontzegging: 4 maanden voorwaardelijk. Beginnende bestuurder 4 maanden onvoorwaardelijk;
– Verplichte driedaagse EMA-cursus, kosten € 954.
Totale kosten: € 750 + € 954.
Alcoholslot (door CBR)
Sinds maart 2015 heeft de Raad van State besloten dat het alcoholslot niet meer opgelegd kan worden. Voor mensen die het alcoholslot programma (ASP) al vóór het najaar van 2014 opgelegd kregen en die geen bezwaar of (hoger) beroep hebben lopen of voor wie dat niet meer mogelijk is, verandert er niets. Zij moeten het programma volgen om een geldig rijbewijs met code 103 te krijgen of houden. Doen zij dit niet, dan blijft hun rijbewijs gedurende vijf jaar ongeldig.
Het alcoholslot is een startonderbreker. Mensen die een alcoholslot in hun auto ingebouwd hebben, moeten blazen voordat ze starten. Heb je meer dan 0,2 promille dan zal de auto niet starten. Ook tijdens de rit moet je blazen. De gegevens worden opgeslagen en uitgelezen bij een zogenaamd uitleesstation.
Mensen die een alcoholslotprogramma opgelegd hebben gekregen, moeten ook nog een motivatieprogramma (van drie dagdelen) volgen en moeten bij de gemeente een nieuw rijbewijs vragen dat voorzien is van een speciale code. Je oude rijbewijs is dus niet meer geldig. Het alcoholslot zal tenminste twee jaar in je auto zitten. Dat kan langer duren als uit de gegevens van het alcoholslot blijkt dat je toch vaak met alcohol op probeert te rijden. De kosten van het aanbrengen van het alcoholslot, het huren ervan en het regelmatig (om de 46 dagen) laten uitlezen van het slot bij een uitleesstation lopen op tot wel €4000. De maatregel is ingevoerd in december 2011 en is dus niet meer geldig sinds maart 2015. In die tijd is het ASP zo’n 7000 keer opgelegd.
Maximaal toegestaan alcoholgehalte in het bloed per land in procenten:
Andorra - 0.05%
Armenië - 0.08%
Azerbeidzjan - nul procent
België - 0.05%
Bosnië en Herzegovina - 0.03%
Bulgarije - 0.05%
Cyprus - 0.05%
Denemarken - 0.05%
Duitsland- 0.05%
Estland - 0.02%
Finland - 0.05%
Frankrijk - 0.05%
Georgië - 0.03%
Griekenland - 0.05%
Groot-Brittannië - 0.08%
Hongarije - zero tolerance
IJsland - 0.05%
Ierland - 0.05%
Italië - 0.05%
Kazachstan - zero tolerance
Kroatië - 0.05%
Litouwen - 0.05%
Liechtenstein - 0.05%
Litouwen - 0.04%
Luxemburg - 0.05%
Macedonië - 0.05%
Malta - 0.08%
Moldavië - 0.03%
Monaco - 0.02%
Montenegro - 0.03%
Nederland - 0.05%
Noorwegen - 0.02%
Oekraïne - 0.02%
Oostenrijk - 0.05%
Polen -0.02%
Portugal -0.05%
Roemenië - zero tolerance
San Marino - 0.05%
Schotland - zero tolerance
Servië - 0.03%
Slowakije - zero tolerance
Slovenië - 0.05%
Spanje - 0.05%
Tsjechië - zero tolerance
Wit-Rusland - 0.03%
Zweden - 0.02%
Zwitserland - 0.05%
Limieten in populaire overzeese vakantiebestemmingen:
Australië - 0.05%
Verenigde Staten - 0.08%
Nieuw Zeeland - 0.05%
