Ontspannen op vakantie? Wij geven je tips om écht goed tot rust te komen

Het hele jaar door heb je hard gewerkt en eindelijk is het zover: je gaat op vakantie!                                                          Maar eenmaal op je tropische bestemming aangekomen, lig je op het strand alsnog te                                                piekeren over dat onbeantwoorde mailtje en of je het gasfornuis wel echt dicht hebt gedraaid.                                                Hoe stop je hiermee en kom je echt tot rust op vakantie?

Om hier achter te komen spreekt Radar met psycholoog Andrea Boeren, werkzaam bij                                                  Mentale Kracht 040: een initiatief van GGz Eindhoven. Boeren schrijft voor Mentale Kracht over psychisch welzijn en mentale veerkracht en behandelde hiervoor ook cliënten met psychische stoornissen als depressies en angststoornissen. Ze vertelt dat het niet kunnen ontspannen op vakantie een onderwerp is dat ze bij veel cliënten terug hoorde komen. 

Hoge eisen en verwachtingen van de vakantie

Twee belangrijke strategieën

Wat je kunt doen voordat je op vakantie gaat

• Kijk naar de andere weken in het jaar

• ‘Gemiddeld hebben mensen zo’n vijf à zes weken vakantie per jaar en de andere 46 of 47 weken zijn we allemaal veel te druk. In die andere weken bouwen mensen enorm veel stress op door al hun verplichtingen als werk, kinderen, het huishouden en een sociaal leven. Die opgebouwde stress moet als het ware worden ‘opgelost’ in die weken, en dat kan niet.’

‘De meeste mensen hebben een heel druk leven en hebben hoge verwachtingen van die twee of drie weken zomervakantie. Mensen verwachten vaak een stressvrije vakantie en stellen hoge eisen, waardoor het uiteindelijk al snel tegenvalt. Zo gebruiken ze onder andere die vakantie om volledig te ontstressen van de rest van het jaar en dat kan niet.’

‘Je lichaam denkt hier namelijk anders over en kan niet plots na 46 weken knallen overgaan op een totaal ander ritme en volledig relaxen. Mensen bouwen het hele jaar door stress op, wat het lichaam niet ineens los kan laten; het zal eerst moeten acclimatiseren. Door op vakantie te gaan verstoor je je ritme, soms heb je ook nog een jetlag en je bent in een ander omgeving. Dit zijn allemaal stressfactoren en je lichaam moet dit verwerken.'

Als het aan Boeren ligt is het probleem van niet kunnen ontspannen op twee verschillende manieren te benaderen. ‘Ik denk dat het van belang is om te kijken wat er de rest van het jaar gebeurt en wat je vooraf aan je vakantie al kunt doen om het aangenamer te maken. Daarnaast kun je natuurlijk ook je vakantie zelf op een bepaalde manier inrichten, wat al begint bij het soort vakantie dat je neemt.’ 

Boeren geeft voor deze strategieën verschillende concrete tips, die we hieronder met je doornemen. 

• 
  
  ‘Hier valt dus enorm veel winst te behalen. Kijk goed hoe je in die andere weken je leven indeelt en waar je meer rust kunt creëren. Op die manier snak je dan ook minder naar die vakantie als het eindelijk zo ver is. Probeer lucht te creëren door andere verplichtingen (vaker) af te zeggen of minder te werken als dat mogelijk is. En zeg niet alleen dingen af, maar zorg er juist ook voor dat je relaxmomenten voor jezelf inplant, bijvoorbeeld door meer te lezen of wandelen of wat voor jou dan ook helpt om te ontspannen.' 
   
• Neem een paar dagen voor en nadat je weggaat vrij
  ‘Dezelfde avond van je laatste werkdag of de dag erna meteen op vakantie gaan, zorgt al meteen voor stress. Je rondt je werk vaak gehaast af, moet last minute je spullen inpakken en hebt niet de tijd om je huishouden nog op orde te maken of te wennen aan een ander ritme en het feit dat je vakantie is begonnen.’
  
  
  ‘Neem in plaats daarvan eerst een paar dagen helemaal vrij, zodat je dan juist even kan ontspannen en alle overige zaken nog kunt regelen die nog gedaan moesten worden. Na die paar dagen kun je dan uitgerust op reis. Doe dit dus ook als je terugkomt, zodat je niet de ochtend nadat je bent teruggevlogen uit een ver oord weer op kantoor moet verschijnen.’ 
   
• Kies een vakantie die bij jou past
  Het allerbelangrijkste volgens Boeren is uiteindelijk te bedenken wat jij nodig hebt op vakantie en hoe jij deze in wil richten. ‘Doe vooral waar je zelf zin in hebt. In onze samenleving ligt toch een druk om op een bepaalde manier op vakantie te gaan. Denk aan de Instagramwaardige vakantie naar Bali. Maar ieder mens heeft zijn eigen prikkelniveau en ontspant op zijn of haar eigen manier.’ 
  
  
  ‘Kies dus een vakantie die bij jou past en laat je niet door andere mensen beïnvloeden. Vakantie is een kostbaar iets en hiervoor moet je juist ruimte voor jezelf durven nemen. En wil niemand wat jij wil, ga dan eens gewoon in je eentje. Vakantie is immers voor jezelf en niet voor de likes op social media.’ 

Concrete tips om te ontspannen op vakantie 

• Probeer in het hier en nu te zijn
  ‘Wat veel mensen misschien herkennen is dat wanneer ze eenmaal op hun strandbed liggen ze beginnen te piekeren. Vervolgens worden mensen boos of balen ze dat ze aan het piekeren zijn, wat het weer erger maakt. Kom je alsnog in deze situatie terecht, probeer dan te accepteren dat je je zo voelt in plaats van je te verzetten tegen de frustratie. 
  
  
  ‘Richt daarnaast je energie op iets anders. Voel bijvoorbeeld de zon op je gezicht, luister naar de kabbelende rivier of de golven van de zee waar je aan ligt. Dit zal het stresssysteem tot rust brengen en brengt je langzaam weer terug naar het moment. Merk je dat je weer afdwaalt? Breng dan je gedachten weer terug naar waar je bent.’ 
   
• Laat je werk echt even voor wat het is
  ‘Laat apparatuur dus thuis, tenzij het echt niet anders kan. Heel vaak denken mensen dat iets niet kan wachten, maar in werkelijkheid is dit vaak wel zo. Maak hierover bovendien ook goede afspraken met je leidinggevende én met de mensen met wie je op vakantie bent. Op deze manier vermijd je ook dat je toch even die laptop erbij pakt en je mail checkt.’ 
   
• Spreek uit hoe je je voelt
  ‘Ik ben echt voorstander van dingen uitspreken, want dit is gezonder dan het op te kroppen. Merk je dus dat je erg bezig bent met werk, dan kun je dit gerust vertellen aan de mensen om je heen. Dit is ook juist goed, omdat je medereizigers dan ook weten hoe jij je voelt en waarom je bijvoorbeeld geïrriteerd kan reageren.’ 
  
  
  ‘Zorg er alleen wel voor dat je deze piekergedachten niet gaat doorspreken met je naasten. Dit helpt het gepieker niet, omdat je er op vakantie niets aan kunt doen en bovendien kan het je medereizigers ook stress bezorgen.’ 

Een hoog verantwoordelijkheidsgevoel zorgt voor stress

Maar waarom kunnen sommige mensen nu wel optimaal genieten van hun vakantie en blijven andere mensen toch piekerend op het strand achter? Volgens Boeren heeft dit vooral te maken met het type mens dat je bent en hoe je karakter in elkaar zit.

‘Ik denk dat dat heel erg te maken heeft met mensen hun persoonlijkheid. Mensen die moeilijk kunnen ontspannen op vakantie hebben vaak een erg hoog verantwoordelijkheidsgevoel. Ook zaken als perfectionisme en de sfeer op je werk spelen hierbij een belangrijke rol.’

Geef ontspanning prioriteit

‘Niet alleen voor deze mensen, maar voor iedereen is het van groot belang om goed je grenzen aan te geven en te weten waar je prioriteiten liggen. Als ontspanning heel belangrijk voor je is, waarom geef je het dan bijvoorbeeld die andere weken in het jaar geen prioriteit? 

‘En ben je nu op vakantie? Houd je aandacht dan echt in het hier en het nu. Merk je piekergedachten op, maar besef je dat je er verder niets mee hoeft te doen en laat ze weer gaan.’ 

 

Coronavirus: 10 tips voor productief thuiswerken

Zo nu en dan een dagje thuiswerken, daar rol je natuurlijk ultra relaxed doorheen met je laptop aan de keukentafel. In je badjas. Met de kat op schoot. En een frisse Heineken 0.0 binnen handbereik om de leftover pizza van gisteren weg te spoelen. Maar goed, die vrijblijvendheid is er nu wel een beetje vanaf mensen. Van opperbaas Rutte moeten we de komende weken massaal vanuit huis werken in de strijd tegen het coronavirus, en dus is het van groot (lands)belang dat je een beetje verantwoord met je nieuwe werksituatie omgaat. Dus hoe doe je dat eigenlijk, productief thuiswerken? Deze 10 tips helpen je op weg om slim vanuit huis te werken.

Sta elke dag op tijd op en het liefst zo vroeg mogelijk

Als je de neiging hebt om op je thuiswerkdag lekker een uurtje (of twee, of drie…) te blijven liggen, doe dit niet! Routine is enorm belangrijk voor je productiviteit en energieniveau, dus probeer altijd rond dezelfde tijd uit bed te stappen. Of je nu wel of niet een uur moet forensen. Als je je lichaam hierop traint zal het steeds makkelijker worden om om te staan. En ja, dat geldt ook voor het weekend.

Vergeet beslist niet te ontbijten

Want een goed ontbijt geeft je de noodzakelijke energie om geconcentreerd en goed thuis te werken. Dit klinkt logisch, maar bij veel mensen schiet deze gewoonte er bij in als je ineens een dag thuis moeten werken. Neem dus even de tijd voor een goed ontbijt. Die laptop kan ook best een half uurtje later aan.

Ontwikkel routine

Het kan onbelangrijk lijken, maar hoe de samenstelling van je dag eruit ziet en met welke taken je de dag begint, heeft een grote invloed. Begin dus met kleine routines om de rest van de dag op schema te blijven.

Doe de belangrijkste taken eerst

Ben je een ochtendmens en dus het productief vóór de middag? Gebruik dan je eerste werkuren om de belangrijkste to do’s af te vinken: schrijven, creatief denken, vormgeven of problemen oplossen. Je concentratie zakt gedurende de dag weg en daarom is het dus slim om de minder belangrijke taken, of de taken die je op de automatische piloot kunt doen, later op de dag te plannen.

Werk in blokken van maximaal 1 tot 2 uur

Het is onrealistisch om te denken dat je gedurende de hele dag je concentratie kan behouden. Met name bij creatieve beroepen. Toch loert het gevaar van de hele dag doorbuffelen, wat de kwaliteit van je werk niet ten goede zal komen. Deel je dag dus slim in en plan in blokken van 1 of 2 uur. Tussen de blokken neem je even een korte pauze. Probeer jezelf voor elk blok een doel te stellen en dit dan ook te halen.

Plan pauzes

Tussen de werktijd door kan je even inloggen op Twitter en Facebook, wat Youtube-filmpjes kijken of enkele huishoudelijke taken doen. Binnen sommige bedrijven noemen ze dit moment ook wel ‘Google time’. Zo blijven er geen uitvluchten over om je concentratie tijdens de ‘werktijd’ te onderbreken. Daar heb je immers je pauzes voor gepland.

Plan sporten

Voor wie thuis werkt, staan de uren niet vast en is het dus ook gemakkelijk om je dag net even wat anders in te delen dan normaal. Een slachtoffer van werken is vaak sporten. Terwijl dit juist zorgt voor een heldere geest en energie! Kies daarom ook een vast tijdstip op de dag voor je sportsessie (of in de week) en houd je aan dat moment. Sport je graag ‘s morgens na de eerste twee uurtjes werk? Dan kan het je zeker helpen om alvast je sportkleren aan te doen.

Zorg voor de lunch

Bereid je voor op de lunch. Is de koelkast leeg? Dan moet je eerst nog beslissen wat je graag zou willen eten, waar je het gaat halen en dit dan ook effectief nog doen. Tegen de tijd dat je terug thuis bent en klaar bent om te beginnen is er teveel tijd verloren gegaan. Denk hier dus vast over na in de dagen vóórdat je thuis aan de slag gaat.

Verander van omgeving

Verandering van spijs doet eten. Het kan daarom geen kwaad om op zoek te gaan naar een ander “rustig plekje” om te werken. Normaal gesproken kan je daarvoor naar een plaatselijk koffietentje, maar dat is in deze corona-tijden helaas geen optie. Wat je wel kunt doen is in je eigen huis een alternatieve werkplek zoeken. Ruil je thuiskantoor (hoe comfortabel ook) gewoon eens een uurtje in voor de keukentafel. Of ga met je laptop een half uurtje de tuin in als het weer dat toelaat. Zo houd je de dagen afwisselend, en af en toe een nieuwe omgeving prikkelt de creativiteit enorm. Maar wat je ook doet, zoek géén drukke plekken buiten de deur op, aangezien grote groepen mensen het verspreidingsrisico van het coronavirus vergroten.

Stop op tijd

Ben je niet meer tevreden met de resultaten of ben je moe? Probeer dan op tijd te stoppen, zodat je de volgende dag weer met een fris hoofd kan beginnen. Het gevaar van thuiswerken is namelijk dat je te lang doorwerkt. Maak de dagen daarom niet te lang, en hou je aan de vooraf vastgestelde uren.

Tot slot nog een tip als je langere tijd verplicht thuis zit vanwege de corona-uitbraak: brengt structuur aan in je dagen. Dit zal je verreweg het beste helpen om productief, energiek en gemotiveerd te blijven. Uiteraard kan het gebeuren dat er iets tussendoor komt. Dus probeer je werkblokken dan ook als individuele stukken te zien die je makkelijk kan invullen met andere afspraken, of kunt opschuiven. De sleutel ligt vaak in het goed plannen van de dag.

Ontspannen als een baas: zo haal je het meeste uit je vakantie

 

Ontspannen als een baas: zo haal je het meeste uit je vakantie

            Na anderhalf jaar vol onzekerheid en stress, voelt de vakantie belangrijker dan ooit. Maar hoe kom je nou echt even los van alle drukte, wil journalist Franke van Hoeven weten. Maakt het uit waar je heengaat? En hoe vind je balans tussen avontuur en ontspanning? “Ons brein is niet meer gewend aan prikkels. Doe rustig aan.”

Ik snak naar vakantie, meer dan ooit. Ik wil musea bezoeken, elk terrasje te pakken dat ik maar kan vinden, bij het zwembad te liggen met een goed boek. Ik heb ernstig behoefte aan mooie dorpjes om door te slenteren, aan een andere taal, andere geuren. Na een pittig coronajaar van werken op de momenten dat het kon, homeschoolen, sociale onthouding en proberen positief te blijven met al het negatieve nieuws om me heen, wil ik met veel frisse energie een nieuwe start te maken na de zomer. Mijn huis is opgeruimd en elke dag kijk ik met samengeknepen billen naar de Europese reisregels, want ik wil echt héél graag weg.

Hoe komt dat, dat de komende vakantie extra belangrijk voelt? En zijn er nog dingen waarmee we rekening moeten houden om écht goed bij te tanken van dit krankzinnige jaar? Ik vroeg het drie deskundigen.

Na anderhalf jaar vol onzekerheid en stress, voelt de vakantie belangrijker dan ooit. Maar hoe kom je nou echt even los van alle drukte, wil journalist Franke van Hoeven weten. Maakt het uit waar je heengaat? En hoe vind je balans tussen avontuur en ontspanning? “Ons brein is niet meer gewend aan prikkels. Doe rustig aan.”

Ik snak naar vakantie, meer dan ooit. Ik wil musea bezoeken, elk terrasje te pakken dat ik maar kan vinden, bij het zwembad te liggen met een goed boek. Ik heb ernstig behoefte aan mooie dorpjes om door te slenteren, aan een andere taal, andere geuren. Na een pittig coronajaar van werken op de momenten dat het kon, homeschoolen, sociale onthouding en proberen positief te blijven met al het negatieve nieuws om me heen, wil ik met veel frisse energie een nieuwe start te maken na de zomer. Mijn huis is opgeruimd en elke dag kijk ik met samengeknepen billen naar de Europese reisregels, want ik wil echt héél graag weg.

Hoe komt dat, dat de komende vakantie extra belangrijk voelt? En zijn er nog dingen waarmee we rekening moeten houden om écht goed bij te tanken van dit krankzinnige jaar? Ik vroeg het drie deskundigen.

Waarom is rust zo belangrijk?

"Veel mensen luisteren niet goed naar de signalen van hun lichaam. Dat komt omdat we voor een groot deel op dopamine leven. 'We moeten verder op de weg terug', zei een joodse rabbi ooit, maar wij denken: we moeten verder op een nieuwe weg en aan het eind staat een pot met goud en als-ie er niet staat, moeten we nóg harder rennen. Dat komt omdat dopamine een instant beloning oplevert. Zelfs iets afstrepen op je todo-lijst geeft een kick. Dopamine werkt verslavend, maar het maakt je hoofd moe. Het gevolg is dat je minder compassie en vreugde voelt. Je hersenen kunnen minder goed archiveren en het levert een vals gevoel van controle op. Je denkt dat je nóg harder moet werken om je goed te voelen en je komt komt dan in een vicieuze cirkel terecht. Je kunt de cirkel doorbreken door op een goede manier rust te nemen en rust nemen kun je leren."

Gaat komende zomer anders zijn dan andere zomers, na deze intensieve periode? En moeten we de vakantie anders aangaan?

"Ik merk dat de verwachtingen dit jaar anders zijn: we willen of helemaal niets of juist méér. Het móét een fantastische zomer worden. De kans van mislukking ligt op de loer. We moeten allemaal onze grenzen opnieuw ontdekken. Soms ontdek je die door er nét overheen te gaan. Wees daarin niet al te streng voor jezelf en ontdek wat jij weer aan kunt."

“'De eerste trede van rust is herademen. De tweede is struikelen'

"Veel mensen denken dat we de afgelopen tijd rustig aan hebben gedaan, omdat we veel thuis hebben gezeten, maar dat is niet zo. We hebben die tijd opgevangen met hard werken en hebben veel tijd online doorgebracht. We hebben wel prikkels gehad, maar op een andere manier. Daarom is die behoeftecheck zo belangrijk. Wil je je terugtrekken? Doe het! Je hoeft niet op een festival te staan. Fomo ligt op de loer, maar doe waar je echt behoefte aan hebt. Als je niet goed weet wat je wilt: doe de eerste vakantiedagen niet veel en kijk eens wat er in je lichaam gebeurt. Wil het bewegen? Wil het liggen? Dat helpt om een keuze te maken die bij je past."

En dan? Hoe rusten we écht uit?

"Verwar rust niet met niets doen. De eerste trede van rust is herademen. De tweede is struikelen, bijvoorbeeld omdat dingen niet gaan zoals je wilt. Dat is een tijd van reflectie. De derde is je diep bemind en verbonden weten, van daaruit reik je vanzelf weer uit. Die tweede fase van struikelen is belangrijk: niet alles hoeft leuk te zijn en deze fase nodigt je uit een stapje dieper te komen en je te verbinden. De vakantie hoeft niet altijd leuk te zijn. We moeten afkicken van de adrenaline. Bewegen helpt. Het zou dus zomaar een zomer kunnen worden waarin je struikelt. Maar liever dat dan dat je doorjakkert richting een burn-out. 'Het wordt een fantastische zomer'? Tja. Laat het vooral een zomer worden waarin je je behoeften serieus neemt."

En dan: terugveren en er beter uitkomen

is stress- en vitaliteitexpert. Hij geeft onder meer training, coaching en counseling om van stress terug te bewegen naar vitaliteit. Hij legt uit hoe we, na die vakantie, weer vitaal aan de slag kunnen en wat daarvoor nodig is.

Hebben we het afgelopen jaar een andere manier stress ervaren het afgelopen jaar, qua werkstress bijvoorbeeld?

"Stress is stress, biologisch gezien komt alle stress uit hetzelfde systeem. Maar de omstandigheden waren heel erg anders. In het normale leven hadden we een scherpe afbakening: om 9:00 uur ging je naar kantoor en om 17:00 uur weer naar huis. Veel van dit soort markeringen in een dag, week, zelfs een jaar, zijn weggevallen. Ons stresssysteem staat op dit moment daarom veel vaker, langer en sterker aan - zodat we ons kunnen aanpassen. We hebben daarmee veel energie verbruikt die we normaal niet zoveel gebruiken."

"We zitten in een geweldig grote crisis, een pandemie. Dat is een abnormale situatie, maar we hebben geprobeerd zo normaal mogelijk door te werken en leven. Zo zijn we in een ongezonde werkcultuur beland waarin we vonden dat alles maar gewoon door kon gaan - in een abnormale situatie. Dat leidt tot 'opgestapelde stress' en dat is een groot risico voor ná de crisis."

Gaan we de effecten van die abnormale situatie voelen op vakantie?

"We hebben ons structureel moeten aanpassen. Dat aanpassingsvermogen hebben we kunnen putten uit onze reserve-energie. Wat we het afgelopen anderhalf jaar meer gevoeld hebben, is onder andere het stresshormoon cortisol. Als cortisol chronisch aanwezig is op hoog niveau in je lijf, onderdrukt het ontstekingen. Ontstekingen zijn signalen van het lichaam om rustiger aan te gaan doen en te herstellen, maar cortisol onderdrukt dat signaal. Als je voor het eerst weer écht gaat ontspannen, laat je als het ware ‘de klep’ los van deze opeenstapeling van achterstallig onderhoud. Dan komen die ontstekingen 'plotseling' weer naar boven. Houd er rekening mee dat je je niet lekker kunt voelen, of je 'vreemde' klachten of pijntjes merkt, zoals dat je huidklachten, hoofdpijn. Misschien wordt je zelfs ziek."

Zijn een paar weken vakantie dan wel genoeg om die uitgeputte batterij op te laden?

"Ons zenuwstelsel is zo’n enorm zelfregulerend en zelf organiserend systeem dat alles wat je nu niet kunt verwerken, later wordt verwerkt. Als ons organisme zich veilig voelt, voert het spontaan achterstallig onderhoud uit. Je kunt dat mooi zien aan gedrag van mensen: zodra we ons veilig en wellicht wat verveeld voelen, gaan we opruimen in huis. Dat is een weerspiegeling van wat lichaam en geest ook heel graag willen doen wanneer we échte rust ervaren. Dat is een impuls om onszelf weer op te bouwen voor een nieuwe periode van inspanningen en uitdagingen. Een fijne omgeving helpt daarbij, omdat onze omgeving zo ook rust en steun geeft aan ons herstelproces. Dan kun je vervolgens in een paar weken vakantie de batterij weer heel ver opladen."

“'Twintig tot dertig seconden een positief gevoel ervaren is al genoeg om het te verankeren'

Kunnen we zelf nog iets doen om weer optimaal op te laden?

"We komen uit een periode van hoge energie. Dat moeten we reguleren richting meer gebalanceerde energie. Dé manier voor ons brein om dat spontaan te doen, is door de perceptie van veiligheid te creëren. Alles wat op veiligheid duidt, helpt bij het terugschakelen naar rust en herstel. Volg bijvoorbeeld het nieuws en social media minder om niet met negatief nieuws geconfronteerd te worden.

Afkicken van de stressspiraal die tijdens de coronacrisis bij veel mensen is ontstaan, doe je door prettige ervaringen en gezonde ontspanning sterker te verankeren in het brein met behulp van je zintuigen en lichaamsbewustzijn. Daar is een heel simpel stappenplan voor: herken, ervaar, absorbeer en link (HEAL). Herken een prettige ervaring, zoals lekker liggen in het gras in de zon. Ervaar ‘m vervolgens ook echt: voel het gras, de wind op je huid. Absorbeer de positieve gevoelens die daarbij vrijkomen, zoals gevoelens van diepe ontspanning, vredigheid of welzijn. Dan wordt deze ervaring verankerd in de diepe delen van je brein. Twintig tot dertig seconden een positief gevoel ervaren is al genoeg om het te verankeren. Dan ben je letterlijk je reserves en hulpbronnen weer aan het opbouwen. De vierde stap is linken: doe nog zo’n rondje waarin je een positieve ervaring verdiept om de zogenaamde 'opwaartse spiraal van vitaliteit' in jezelf te versterken.

Dit kan overigens altijd, overal. Ga lekker op de bank liggen. Ga dagdromen. We hebben veel te rusten de komende periode. Ga lekker sporten, pak oude hobby’s op, wees lief voor jezelf, je kinderen en huisdieren. Knuffel veel. Probeer weer contact te maken met het leven."

Op avontuur dus, maar rustig aan. Bewust plezierige momenten beleven. Eerlijk zijn over wat ik écht wil en goed oog hebben waar de rest van het gezin behoefte aan heeft. Check. Intussen fingers crossed dat delta geen roet in het eten gooit. Mijn mobieltje gaat aan de kant. Fijne vakantie allemaal, veel plezier met chillen!

 Wat is Upcyclen

De duurzame trend: Upcyclen

Met een beetje fantasie en misschien een likje verf, krijgt je oude kast, tafel of stoel een nieuw leven met een frisse en unieke uitstraling. In de huidige duurzaamheidstrend zijn oude spullen ineens weer hartstikke hip en is het hergebruiken van producten populairder dan ooit tevoren. De meest trendy interieurs op het internet staan bomvol met meubels uit de kringloopwinkel; een oude lamp of een kast gemaakt van steigerhout kan bijvoorbeeld ineens dé eyecatcher worden van je woonkamer!

Wil je graag je huidige interieur een upgrade geven en heb je hier maar een klein budget voor? Upcyclen is dan de oplossing voor jou!

Wat is upcyclen?

Upcyclen wordt gedefinieerd als: ‘De handeling waarbij een afgedankt object een tweede leven en een nieuwe functie krijgt. Daarbij wordt het eindproduct vaak praktischer, waardevoller en mooier dan het voorheen was’. Er is dus sprake van upcycling wanneer onbruikbare materialen worden omgevormd tot iets wat weer waardevol is en vaak zelfs mooier is dan voorheen. In plaats van je oude blikken weg te gooien maak je er bijvoorbeeld coole bloempotten van, of bouw een buiten bank van gebruikte pallets. Het ‘afval’ krijgt een nieuwe functie waar het anders bij het grofvuil zou worden gezet. Door afvalproducten niet weg te gooien maar om te bouwen tot iets nieuws inspireert upcycling daarbij tot duurzaam gedrag.

Bij upcyclen wordt er dus een nieuwe functie gegeven aan oude materialen. Op basis van creativiteit worden er compleet nieuwe producten gemaakt uit producten die anders bij het afval terecht zouden komen. Zo maak je bijvoorbeeld van een oud olievat een prachtige stoel of tover je lege flessen om tot hangende plantenbakken. Upcycling daagt je uit om buiten de lijntjes te kleuren en je creativiteit te verkennen.

Wat is het verschil tussen upcycling en recycling?

Recycling is het opnieuw gebruiken van afvalmaterialen. Je gooit bijvoorbeeld oude wijnflessen in een glasbak en de vrachtwagen van de glasfabriek haalt het op, en zij maken er weer nieuwe flessen van. Bij recycling wordt het afvalmateriaal dus gebruikt om producten te maken met dezelfde functie. Hier ligt precies het verschil tussen recycling en upcycling. Bij upcycling worden namelijk spullen hergebruikt voor een product met een compleet andere functie. In plaats van dat je deze wijnflessen weggooit maak je er bijvoorbeeld een kaarsenhouder van.

Het upcyclen van je keuken

Je hoeft geen fortuin uit te geven om je keuken een frisse nieuwe look te geven. Als je kasten nog goed werken maar alleen wat gedateerd zijn, qua kleur of stijl, overweeg dan om bijvoorbeeld de deuren te vervangen. Als het frame nog in goede staat is kan je hier heel wat creativiteit in kwijt. Je kunt je kasten ook opfrissen met een nieuwe verflaag of nieuwe handgreepjes. Een nieuwe kleur kan al een enorm verschil maken in de look van een keuken. Door het toevoegen van zwart aan je keuken creëer je een moderne uitstraling, door ook nog eens geupcyclede accessoires als dit kruidenrekje daar aan toe te voegen heb je voor een lage prijs een hele vernieuwde look!

Upcycle inspiratie

Kan jij nu ook niet wachten om aan de slag te gaan met je interieur? Bekijk dan snel onze DIY pagina! Hier vind je allerlei tutorials hoe jij gemakkelijk van oude spullen je tuin- en wooninterieur een frisse look geeft. Bouw bijvoorbeeld een plantenbak van oude tegels of maak zelf een lamp van koperbuizen. Bij ons vind je altijd de inspiratie die je nodig hebt om aan de slag te gaan!

Met dank aan corona Deel 1, 2, 3,

 Met dank aan corona (deel 1): onderzoek naar daten zonder ontmoeting

De coronacrisis is een gigantisch experiment, vanuit wetenschappelijk oogpunt dan. De omstandigheden waarin we nu leven zijn uniek. Stille straten, mensen die wekenlang op elkaars lip zitten, een schonere lucht, je handen ontelbare keren wassen, om maar eens wat te noemen. Veel wetenschappers grijpen de kans om juist nu onderzoek te doen. Zoals Elisabeth Timmermans, die wil weten wat de coronacrisis met ons liefdesleven doet.

Door de uitbraak van het nieuwe coronavirus moeten we ineens allemaal zoveel mogelijk binnenblijven. Hoe date je als je elkaar niet mag ontmoeten? En wat doet het met je relatie als je 24 uur per dag met je partner thuis zit? Dat vroeg onlinedate-onderzoeker Elisabeth Timmermans van de Erasmus Universiteit Rotterdam zich af.

Samen met acht andere wetenschappers, onder andere van de Britse University of Essex, heeft ze een online onderzoek uit de grond gestampt. Dat gaat over daten en relaties. Iedereen boven de achttien kan meedoen.

Date zonder ontmoeting

Timmermans zelf is vooral geïnteresseerd in hoe mensen daten als ze elkaar niet mogen ontmoeten. 'Normaal gesproken beperken de meeste mensen zich op datingapps, zoals Tinder, tot mogelijke partners die relatief dichtbij wonen. Maar als je elkaar toch niet kunt ontmoeten, kijken ze misschien wel een stuk verder, zelfs over landsgrenzen.'

Na een tijdje chatten wil je toch checken of iemand wel is zoals hij zegt dat hij is.

Videodaten was vóór het coronatijdperk helemaal niet populair. Timmermans: 'Je ziet jezelf de hele tijd. En je vindt niet altijd dat je er heel flatteus uitziet op video. Maar nu gaan mensen waarschijnlijk toch vaker videodaten. Je wilt na een tijdje chatten toch checken of iemand wel is zoals hij zegt dat hij is. Ik ben heel benieuwd wat mensen van videodaten vinden.'

Na twee weken chatten, ga je iemand idealiseren

Normaal gesproken is het verstandig om binnen twee weken af te spreken als je online een match hebt, weet Timmermans. 'Als je langer dan een paar weken chat, maak je een geïdealiseerd beeld van iemand. Als je dan in het echt afspreekt, kun je heel makkelijk afknappen op kleine dingen. Bijvoorbeeld dat je date helemaal niet klinkt zoals je had gedacht.'

Dater wordt creatief

Maar hoe gaat het nu verder na een paar chat- of videogesprekken? En blijven die gesprekken op afstand ook interessant? Timmermans: 'Diepgang hebben in je date-gesprekken is heel fijn, maar dat kan natuurlijk niet de hele tijd. Je hebt soms een luchtige afwisseling nodig. Hoe krijgen daters dat nu voor elkaar? Hoe creatief worden ze?'

'Ze dagen elkaar uit met opdrachtjes, bijvoorbeeld om een yogavideo na te doen. Zo leren ze elkaar ook iets beter kennen. En hoe drijf je de spanning op als je elkaar niet mag zien? Ik heb al leuke dingen gehoord, zoals ‘schrijf een erotisch verhaal en mail het of stuur het op via de post’.

Wordt videodaten het nieuwe daten?

Timmermans is natuurlijk ook benieuwd hoe deze veranderde manier van daten over een paar maanden uitpakt. Misschien blijkt videodaten wel een heel behulpzame datevorm. Timmermans: 'Vooral mannen moeten vaak een drempel over om te gaan speeddaten. Videodaten is voor hen misschien makkelijker. Dat kan bovendien gewoon vanuit je eigen huiskamer.'

Mannen moeten vaak een drempel over om te gaan speeddaten. Videodaten is makkelijker.

Relatie onder de loep

Wie al een relatie heeft, kan ook meedoen aan het onderzoek. Timmermans: Hebben partners nu meer seks omdat ze de hele tijd samen zijn of juist minder? Verandert de taakverdeling binnen het huishouden en de opvoeding als beide partners evenveel thuis zijn? Ervaren partners meer ruzie en frustraties?

In de stad Chinese stad Wuhan, waar de uitbraak van het nieuwe coronavirus begon, is het aantal scheidingen na de lockdown fors gestegen. Timmermans: 'Dat heeft waarschijnlijk te maken met die tijd in quarantaine. Als dat zo is, kunnen we dat met dit onderzoek daadwerkelijk aantonen. En welke factoren spelen dan precies een rol?'

En misschien komen sommige stellen juist wel nader tot elkaar door het gedwongen samenzijn. Timmermans: 'Dat is dan mogelijk een teken dat je juist veel quality time met elkaar nodig hebt om samen een goede relatie te hebben.'

Doe mee aan dit onderzoek

Wil je meedoen aan dit Engelstalige wetenschappelijk onderzoek? Dat kan hier:

Met dank aan corona (deel 2): gedragen wilde dieren zich anders als het minder druk is in het bos?

De coronacrisis is een gigantisch experiment, vanuit wetenschappelijk oogpunt dan. Stille straten, mensen die wekenlang op elkaars lip zitten, je handen ontelbare keren wassen: wetenschappers onderzoeken de unieke omstandigheden. Zoals Patrick Jansen. Hij wil weten hoe dieren reageren op de plotselinge rust in Het Nationale Park De Hoge Veluwe.

Wilde dieren zijn niet erg dol op mensen. Zodra ze ons in de smiezen krijgen, maken ze zich uit de voeten. Zo ook het wild in Het Nationale Park De Hoge Veluwe. Maar sinds de coronacrisis zijn daar een stuk minder mensen te vinden. Wat vinden de dieren van die rust?

Tijdens de openingstijden komen er minder bezoekers dan normaal naar dit nationale park. Bovendien gaat het park een uur later open en vier uur eerder dicht. De dieren hebben nu dus vijf extra mensvrije uren per dag.

Wildcamera reageert op warmte

Ecoloog Patrick Jansen van Wageningen University deed al onderzoek in het nationale park. Sinds 2013 staan er ruim vijftig wildcamera's in het omheinde natuurgebied. Zodra er een dier van enige afmeting (formaat haas of groter) langskomt, detecteert een sensor de lichaamswarmte en begint de camera foto's te maken. De camera stopt pas als het dier weer weg is.

Die camera's staan in zes verschillende soorten leefgebieden, zoals bos, open heide en stuifzandgebied. Bij elke opname registreren ze de tijd. Jansen: 'Zo kunnen we precies zien welke dieren op welke tijdstippen gebruikmaken van die plekken.'

Nachtdier wordt dagdier

'Veel dieren zoals wilde zwijnen, edelherten en reeën zijn grotendeels schemer- en nachtactief', vertelt Jansen. 'Maar deze dieren kunnen ook overdag actief zijn. Als ze tenminste nergens bang voor hoeven zijn. Dat weten we uit natuurgebieden waar bijna geen mensen komen.'

Toen in 2001 mond-en-klauwzeer heerste, een ziekte die gevaarlijk is voor onder meer vee en herten, was Het Nationale Park De Hoge Veluwe helemaal dicht. Jansen: 'Boswachters zagen dat schuwe beesten ineens ook midden op de dag door het open veld liepen. Maar deze gedragsverandering is nooit echt gemeten. We gaan kijken of we nu iets soortgelijks zien als er minder mensen zijn.'

Maakt het dieren uit hoeveel bezoekers er zijn?

Verschuiven de activiteiten van groot wild van de nacht naar de dag? Zoeken ze andere plekken op? Zijn ze minder alert dan anders? Dat laatste kun je zien aan het percentage dieren dat op de foto's alert met hun kop omhoog staat in plaats van omlaag om te eten.

Of maakt het ze allemaal niet zoveel uit? Jansen: 'Het zou kunnen dat een klein aantal bezoekers in hun leefgebied hetzelfde effect heeft op dieren als veel mensen. Dan verandert er voor hen niets.'

Help de onderzoekers een handje

De eerste foto's uit coronatijd worden nu geanalyseerd. Iedereen kan de onderzoekers daarbij van dienst zijn. Op de website Snapshot Hoge Veluwe kun je helpen met het identificeren van de dieren op de foto's.

Met dank aan corona (deel 3): worden we lui als we thuiswerken?

De coronacrisis is een gigantisch experiment, vanuit wetenschappelijk oogpunt dan. Stille straten, mensen die wekenlang op elkaars lip zitten, je handen ontelbare keren wassen: wetenschappers onderzoeken de unieke omstandigheden. Zoals hoogleraar inspanningsfysiologie Maria Hopman van Radboudumc. Zij zoekt uit wat maanden thuiswerken doet met onze wil om te bewegen.

Veel mensen hebben hun dagelijkse wandeling of fietstocht naar het station en kantoor ingeruild voor een wandeling van het bed naar de bank. Daar wordt zonder moeite de laptop opengeklapt, om die na afloop van de werkdag weer dicht te klappen. Misschien lopen we tussendoor een keer naar de keuken voor een kopje koffie of thee, maar die wandelingetjes vallen in het niet bij de stappen die we normaal zetten op de werkvloer.

Met andere woorden: veel beweegmomenten zijn sinds de lockdown verdwenen. En dat hoeft niet zo erg te zijn, als we ze maar compenseren. Maar doen we dat ook?

We zijn sinds de lockdown minder actief

Dat onderzoekt hoogleraar inspanningsfysiologie Maria Hopman. Al jarenlang ontvangt zij van 22.000 deelnemers aan de Nijmeegse Vierdaagse en andere wandelaars en hardlopers ingevulde vragenlijsten over hun beweegpatronen. Toen de lockdown begon, stuurde Hopman deze groep opnieuw vragenlijsten op.

'We wilden bijvoorbeeld weten hoe ze bewegen in coronatijd en of ze meer of minder zijn gaan slapen', aldus de onderzoeker. De eerste 4000 vragenlijsten die tijdens de eerste vier weken van de lockdown zijn ingevuld, zijn inmiddels geanalyseerd. En wat blijkt? Bijna iedereen beweegt significant minder.

Vooral thuiswerkers bewegen een stuk minder

Hoeveel minder je beweegt, lijkt met name te liggen aan je werksituatie. 'We maken onderscheid tussen drie categorieën', vertelt Hopman. 'De groep die werkloos is of met pensioen, de groep bij wie er niks is veranderd in de werksituatie en de groep die thuiswerkt (en die voor de lockdown naar zijn werk ging). Iedereen is minder gaan bewegen, maar het grootste verschil zie je bij de mensen die sinds de lockdown thuiswerken. Zij bewegen maar liefst twintig procent minder dan eerst.'

This content is imported from {embed-name}. You may be able to find the same content in another format, or you may be able to find more information, at their web site.

Dat heeft volgens Hopman alles te maken met het woon-werkverkeer dat weg is gevallen. Het uurtje dat je normaal gesproken standaard in beweging bent, moet je nu zelf compenseren. Dat doen we dus niet. En vergeet niet: de groep die Hopman ondervraagt, wordt gevormd door wandelliefhebbers met een actieve levensstijl. 'Het zou dus kunnen dat de gemiddelde Nederlander nog minder is gaan bewegen.'

Maar wie zijn dan al die joggers buiten?

Toch zie je om de haverklap weer een puffende jogger buiten rennen, of iemand zijn best doen op skeelers. Zijn we echt zoveel minder actief? 'Vergeet niet dat er normaal gesproken per uur van de dag honderden tot duizenden mensen in de sportschool staan', vertelt Hopman. 'Als iedereen die daar een alternatief voor zoekt, buiten zou sporten, dan zou het stervensdruk moeten zijn in de parken en op straat. En dat is duidelijk niet het geval.'

Daar komt nog bij dat er naast de sportschoolgangers ook thuiswerkers rond zouden moeten rennen om hun gebrek aan beweging te compenseren. Dus ook al lijkt het alsof er meer fluoriserende pakjes op straat te vinden zijn dan voor de lockdown, het zijn er lang niet genoeg.

Sinds de coronacrisis zijn we meer gaan slapen

Opvallend: we bewegen volgens het onderzoek minder, maar we slapen meer. 'Zo'n dertig procent van de thuiswerkers is meer gaan slapen. Dat komt ongetwijfeld omdat ze nu geen reistijd meer hebben', aldus Hopman. Het lijkt erop dat we een lui volkje geworden zijn sinds die lockdown.

This content is imported from {embed-name}. You may be able to find the same content in another format, or you may be able to find more information, at their web site.

'De mens is van nature liever lui dan moe', aldus Hopman. 'Dat maakt deze situatie ook zo lastig. Mensen die naar hun werk moeten, komen vanzelf in beweging. Maar als dat niet hoeft, zie je dat de motivatie om te gaan bewegen bij veel van ons ontbreekt. Als dit patroon maar lang genoeg aanhoudt, gaat het straks heel veel daadkracht kosten om weer actief te worden en vroeg op te staan.'

Al dat stilzitten is niet goed voor de gezondheid

Maar is het echt zo erg, die luiheid? Het is misschien een van de zeven zonden, maar hoeveel kwaad kan dat bankhangen nou echt? Hopman: 'De norm is niet voor niets een half uur beweging per dag. Actief zijn is goed voor je weerstand en je immuunsysteem, en dat is nu ontzettend belangrijk.'

En vergeet ook de langetermijngevolgen van de lockdown op onze gezondheid niet. 'Stel je voor dat je nu veertig bent en niet meer genoeg beweegt. Dan kom je aan en gaat je conditie achteruit. Daarmee vergroot je het risico dat je na tien jaar een hartinfarct krijgt.'

Zijn we ook dikker geworden?

Dat we minder bewegen heeft Hopman met haar onderzoek dus bewezen. Maar zijn we ook al zwaarder geworden? 'Daar kunnen we nog niks over zeggen. Die vragenlijsten moeten we nog binnenkrijgen', aldus Hopman.

This content is imported from {embed-name}. You may be able to find the same content in another format, or you may be able to find more information, at their web site.

Aangezien de regel 'werk zoveel mogelijk thuis' voorlopig nog wel van kracht blijft, is de kans vrij aannemelijk dat we er een paar kilo bij gaan krijgen. Dus hup, ga nu maar gauw naar buiten voor een wandeling. 'Maar wel op afstand', voegt Hopman eraan toe.