Waarom piloten eigenlijk niet zelf vliegen in moderne vliegtuigen

In moderne vliegtuigen zoals de Airbus A350, maar ook de A320-series, is er een systeem waarbij het ‘handmatig’ vliegen van de piloot door computers wordt beïnvloed: Fly-By-Wire.

Het systeem

Fly-By-Wire is een bestuuringssysteem waarbij mechanische bewegingen van het stuurkolom worden omgezet in elektronische signalen, die worden verwerkt en verstuurd naar de stuurvlakken van het vliegtuig. Het systeem is bedoeld om het vliegen van een vliegtuig veiliger en nauwkeuriger te maken. Zo betekent Fly-By-Wire letterlijk vanuit het engels vertaald: vliegen met elektrische draden.

Fly-By-Wire werd als eerst toegepast op straaljagers in de jaren 60. Deze toestellen moeten extreem snel kunnen vliegen en manuvreren, daarom zijn ze heel onstabiel ontworpen. Zonder het systeem is het vliegtuig zo instabiel dat het voor een mens onbestuurbaar zou zijn. Het systeem helpt de piloot vliegen in zoals hij denkt te willen vliegen.

Het systeem wordt ook gebruikt in de commerciële luchtvaart, zoals de Airbus A320 series. Uiteraard heeft Boeing het systeem ook toegepast op haar vliegtuigen, zo beschikken de Boeing 777, 787 en 747-8 allemaal over het systeem. In de Fly-By-Wire voor de commerciële luchtvaart worden de elektrische signalen ‘gefinetuned’ voor meer accurate bewegingen. Het is uiteraard bedoeld om de veiligheid en comfort voor de passagiers te verbeteren. Als een piloot bijvoorbeeld een gevaarlijke manuvre maakt tijdens take-off, zullen de computers de bewegingen limiteren, zodat het vliegtuig in een veilige situatie blijft.

Betrouwbaarheid

De luchtvaart is gebouwd op veiligheid, dit geldt dus ook voor het Fly-By-Wire-systeem. Het ontwerp van het systeem is zo gebouwd, dat als er een computer faalt, er een andere computer klaarstaat om het over te nemen. Bovendien is het mogelijk om alle limitaties van de computer uit te kunnen schakelen.

Hoewel fly-by-wire zijn veiligheid en betrouwbaarheid heeft bewezen over de jaren, kan het altijd mis gaan, zowel door een menselijke fout als een interne fout. De integriteit van het systeem wordt voortdurend zelf gecontroleerd, zo heeft het systeem ingebouwde preflight-tests. Maar mochten er signaalverwerkingsfouten, computer- of besturingsstoringen optreden, dan weten de computers zichzelf in een veilige situatie te houden en het vliegtuig veilig te laten vliegen.

Gebruik

De meeste moderne vliegtuigen van Airbus en Boeing hebben het Fly-By-Wire systeem. De 737NG is een modern toestel van Boeing, maar heeft geen Fly-By-Wire. Dit type toeste stamt af van de 737 classic, die in 1967 haar eerste vlucht maakte. Toen was Fly-By-Wire voor de commerciële luchtvaart nog ondenkbaar. Door de jaren heen kwamen er steeds meer 737 types bij, maar zonder Fly-By-Wire. Bestuuringssystemen van vliegtuigen zijn de kern van het ontwerp. Als boeing Fly-By-Wire op haar 737 zou toepassen, was het geen 737 type meer. Airbus daarentegen, kwam met haar A320 series in 1984, toen werd Fly-By-Wire ook steeds meer toegepast in de commerciële luchtvaart.

Automatisering is de toekomst voor technologie, dat geldt ook voor de luchtvaart. Er blijven dan nog wel piloten in de cockpit, maar Fly-By-Wire zet zich nog zeker door.