Nederlanders gaan als 'kaaskoppen'
door het leven. Het is een scheldwoord en geuzennaam tegelijkertijd. Met reden:
Edam en Gouda zijn steden en kaassoorten met wereldfaam. Nog altijd zit het
kleine Nederland in de top vijf van grootste kaasexporteurs ter wereld. De
belangrijkste afzetmarkt is trouwens Duitsland, goed voor ongeveer een derde
van de afzet. Per hoofd van de bevolking eet de oosterbuur meer kaas dan wij.
Wie is nou de echte Käsekopf?
Hoe Hollands is de melk?
Weinig beelden zijn Hollandser dan een
sappig groene weide met daarin zwartbonte koeien, loom herkauwend op de
maaltijd die zeal eerder tot zich namen. Dat beeld verdient nuancering. Van dit
oorspronkelijk Fries-Hollandse koeienras zijn er nog maar ongeveer
2.000. Voor de melkproductie is het
ras vanaf de jaren zeventig ingehaald door de Amerikaanse tak van de familie;
de Holstein-Friesian. Deze zwartbonte remigrant is goed voor gemiddeld 25 tot 30
liter melk per dag. Om 1 kilo kaas te maken is ongeveer 10 liter
melk nodig.
Puur natuur of ook beetje
(bio-)chemie?
Kaas komt van melk en de grote
Nederlandse kazen komen van koeienmelk. Kaas is daarmee een natuurproduct maar
wel de uitkomst van chemische reacties met dank aan zuursel (melkzuurbacteriën)
en stremsel (enzymen). Zuursel zorgt voor de
smaak, stremsel voor het laten
samenklonteren van de eiwitten. Hierdoor ontstaan wrongel en vocht (wei). De
geperste wrongeldeeltjes vormen de basis van kaas. Voedseltechnologen
werken in zuivelfabrieken aan het
perfectioneren van dit eeuwenoude, chemische proces. De geschiedenis van het
kaasmaken gaat terug tot 800 voor Christus. De Romeinse keizer Julius Ceasar
schreef al dat kaas in de Lage Landen een belangrijk voedingsmiddel was.
Zonder olie geen kaas?
Het is een beetje kort door de bocht
maar voor de gemiddelde Nederlandse kaas klopt het wel. Nadat de Hollandse kaas
drie dagen in een pekelbad heeft gelegen, ontstaat een
korst om de kaas. Die beschermt tegen
schimmels en vochtverlies. Om de kaas nog verder te beschermen gaat daar een dun
laagje paraffine omheen of, sinds midden vorige eeuw,
een kunststof polymeer, ook wel
kaasplastic genoemd. Beide zijn olieproducten overigens. In de oude dagen was
dit een korst van biest. Opeten van de korst is niet lekker en niet de
bedoeling, maar kleine hoeveelheden
verlaten het lichaam weer via de natuurlijke weg …
Michael Moore mist overtuigingskracht in Planet of the Humans
Documentairemaker Michael Moore was weer eens goed voor een relletje – dit keer met Planet of the Humans, dat hij produceerde. De door Jeff Gibbs geregisseerde film richt zijn vizier op de duurzame energie-industrie, maar mist overtuigingskracht.
Planet of the Humans werd wereldwijd omarmd door klimaatontkenners. BEELD PLANETOFTHEHUMANS.COM
Zo, nu weten die linkse snowflakes ook eens hoe het voelt, moet rechts Amerika de afgelopen week hebben gedacht. Normaal gesproken neemt de activistische showman-documentairemaker Michael Moore het rechtse deel van de Amerikaanse maatschappij op de korrel, maar in zijn nieuwe productie Planet of the Humans is juist een van de linkse heilige huisjes het doelwit: groene energie.
De film, die gratis online werd gezet op de Dag van de Aarde, op 22 april, en in de twee weken sindsdien al miljoenen keren werd bekeken, werd niet door Moore zelf geregisseerd. Regie, scenario en productie zijn in handen van collega Jeff Gibbs. Die was eerder de producent van diverse films van Moore, waaronder succesvolle en omstreden documentaires als Bowling for Columbine (2002, over de Amerikaanse wapenverslaving) en Fahrenheit 9/11 (2004, over de ‘war on terror’).
Verdraaide feiten
Met Planet of the Humans maakt Gibbs een film ‘op zijn Moores’. Hij hanteert diens persoonlijke benadering, waarbij archiefmateriaal en eigen reportages van de hak op de tak aan elkaar worden gepraat in een subjectief relaas. En net als Moore gaat hij er met gestrekt been in. Gibbs speelt op de man met verdachtmakingen rond prominente Amerikaanse voorvechters van duurzame energie als Bill McKibben en Al Gore, die in de zak van de fossiele industrie zouden zitten.
BEELD PLANETOFTHEHUMANS.COM
Planet of the Humans wordt gebracht als de individuele zoektocht van de maker naar de waarheid, precies zoals Moore dat altijd doet. Gibbs introduceert zichzelf expliciet als voormalig milieuactivist bij wie nu de schellen van de ogen zijn gevallen. Een voor een prikt hij vervolgens de ‘mythes’ over diverse soorten groene energie door. Zonnepanelen, windmolens, biomassa: geen van alle zijn ze in Gibbs’ nadere beschouwing écht groen.
Het kwam hem de afgelopen weken op felle kritiek te staan. Klimaatwetenschappers wijzen massaal op achterhaalde en verdraaide feiten. Milieuactivisten en collega-filmmakers verwijten Gibbs dat hij klakkeloos de standpunten van de fossiele energie-industrie overneemt, die al decennia probeert groene energie weg te zetten als onbetrouwbaar en inefficiënt.
Misschien hadden die critici zich de moeite beter kunnen besparen. Juist dankzij hun storm van protest kreeg Planet of the Humans een berg aandacht. Pas daarna werd hij wereldwijd omarmd door klimaatontkenners – ook in Forum voor Democratiekringen werd afgelopen weekend ineens druk over de film getwitterd.
BEELD PLANETOFTHEHUMANS.COM
Terwijl de meeste kijkers de kritiek van die klimaatexperts niet nodig zullen hebben om zelf al aan te voelen dat Gibbs nogal ongenuanceerd te werk gaat. Hoe hard hij zijn lichtend voorbeeld Moore ook na probeert te doen, hij mist diens overtuigingskracht. Moore heeft de gave om de drogredenen in zijn betoog te overschreeuwen door uiterst effectief gebruik van het medium film, met precies getimede bommetjes van sensationeel materiaal. Gibbs mist die energie. Daardoor blijven de gaten en complottheorieën in zijn argument duidelijker zichtbaar.
Heulen met de vijand
De regisseur mag zichzelf presenteren als een afvallige gelover in groen, hij heeft nog steeds de rechtlijnigheid van een dogmaticus. Elk groen initiatief dat niet geheel zuiver is, is daarmee direct fout. En elk duurzaam alternatief dat niet de volledige fossiele energiecapaciteit over kan nemen, is daarmee direct mislukt. Al die alternatieve energiebronnen zijn zwaar afhankelijk van fossiele energie in hun productieprocessen, beklaagt Gibbs zich herhaaldelijk. Ja, nogal wiedes, want zolang die alternatieven niet zijn ontwikkeld, is álles afhankelijk van fossiele energie.
Gibbs hekelt een solar farm die materialen voor hun zonnepanelen inkocht bij een bedrijf van de rechtse industriële broers Koch – toch ‘de duvel zelve’, zoals hij in de voice-over zegt? Zo kan ik het ook: getuige de credits van de film gebruikt Gibbs archiefmateriaal dat hij kreeg of kocht van een Kochbedrijf, dus hij heult zelf blijkbaar ook met de vijand.
Regisseur Jeff Gibbs. BEELD PLANETOFTHEHUMANS.COM
Zo schiet Gibbs zichzelf van alle kanten in de voeten.
Een deel van zijn kritiek zal wel degelijk gefundeerd zijn – hoe groter de industrie rond groene energie wordt, hoe meer corruptie en malafide praktijken op de loer liggen. Maar Gibbs gooit met dat vuile badwater ook het kind weg.
Een alternatief heeft hij niet. Het enige dat erop zit, in Gibbs’ ogen, is minderen. Minder consumptie, minder verbruik, minder mensen. Maar hij waagt zich er niet aan iets te zeggen over hoe dat er in de praktijk uit moet zien, en creëert zo een valse tegenstelling. We hoeven geen keuze te maken tussen groene alternatieven ontwikkelen of ons consumptiepatroon veranderen – het moet allebei. En vlug: de wereld staat in brand. Met zijn tendentieuze film gooit hij olie op het vuur, in plaats van te helpen blussen.
Maak het interieur van je auto weer als nieuw: zo doe je het?
Een flinke schoonmaakbeurt voor het interieur van je auto zorgt voor een virus- en bacterievrije omgeving en vergroot het rijplezier. Tips en trucs voor een grondige aanpak. Het voorjaar nodigt altijd uit tot een grote schoonmaak en zeker nu is dat voor het auto-interieur geen slecht idee. Je verwijdert niet alleen vuil, maar werkt ook virussen en bacteriën de deur uit. Met een beetje moeite ziet je interieur er weer tiptop uit, wat ook gunstig is voor de waarde van je auto. Wat hebben we daarbij nodig? Een stofzuiger, een emmer met lauw water, microvezeldoekjes, een spons, cockpitreiniger, bekledingsreiniger, impregneerspray, ruitenreiniger, een zeem en een kleine kwast of zachte, oude tandenborstel. Zuigen Haal allereerst alle afval en losse voorwerpen uit de auto en begin met de kofferbak, om daarna naar voren te werken. Vergeet niet onder de matten te stofzuigen. Maak je je auto in een wasbox schoon, dan tref je daar vaak een speciale reinigingsautomaat voor de vloermatten aan. Die is veel effectiever dan de sterkste stofzuiger; gooi er gerust een eurootje in. De zijcompartimenten van de deuren en bekerhouders kun je met een gewone stofzuiger uitzuigen, maar druk niet te hard, anders kunnen krassen ontstaan. Een zachte microvezeldoek en lauw water - eventueel met een dopje afwasmiddel - zijn vaak ideaal voor het dashboard . Voor hardnekkige vlekken kun je een cockpitspray gebruiken. Wees voorzichtig met de airbags in het stuur, op het dashboard aan de passagierszijde en op de stoelflanken: agressieve middelen kunnen de randen om de ingebouwde airbag beschadigen. Het beste gebruik je voor de binnenkant van je auto alleen producten op waterbasis. Tandenborstel Verwijder het stof in de kleinste kieren met een kwast. Of met putty: die kleverige substantie uit de speelgoedwinkel. Die kun je goed in de naden drukken, waardoor het vuil zich eraan hecht. Met een kwast, oude tandenborstel of wattenstaafjes kun je gemakkelijk het stof uit de ventilatieroosters verwijderen. Een met leer bekleed stuur verdient het om na het reinigen met een beschermend middel te worden ingesmeerd. Vignetten Stickers en oude tolvignetten verwijder je met een schraper of je weekt ze in met een oplosmiddel. Weten die vignetten niet van loslaten, maak ze dan met een föhn goed warm, liefst aan de andere kant van de ruit. Daardoor wordt de lijmlaag zacht en trek je de sticker er gemakkelijk vanaf. Voor de lijmresten gebruik je vervolgens thinner, alcohol of terpentine op een doek. Tip voor de volgende keer: smeer eerst vaseline op de plek van het vignet, dan trek je hem later zonder moeite van de ruit. Maar let op: in sommige landen, zoals Zwitserland, is dit niet toegestaan. Omdat het dan makkelijk is om het vignet weer door te geven of te verkopen aan een volgende automobilist. Het wordt in sommige landen gezien als fraude, waar een flinke boete op kan staan van bijvoorbeeld €180. Als je de ramen schoonmaakt, kun je ze het beste een beetje openzetten; dan neem je ook de bovenranden mee. Spuit ramen en spiegels in met een glasreiniger als Glassex of warm water met spiritus, neem ze af met een microvezeldoek en droog ze daarna met een zeem of een stuk keukenpapier. Bij de achterruit met verwarmingsdraden is het verstandig alleen in de lengterichting te werken. Voor de raamrubbers gebruik je een doek en een schoonmaakmiddel specifiek voor rubber. Geen middel op oliebasis, want dat kan het rubber beschadigen. Tapijt Het tapijt reinig je gemakkelijk met een schuimende tapijtreiniger. Gebruik een spons of borstel om telkens een paar vierkante centimeter in te zepen. Laat het goed intrekken en wrijf het stevig in eventuele vlekken. Stofzuig het tapijt als het droog is. Vlekken op autostoelen, tapijt en deur- en zijpanelen met vinyl of bekleding kunnen worden verwijderd met een speciale bekledingsreiniger. Lees de informatie op de verpakking zorgvuldig en let goed op de inwerkingstijd. Verwijder de reiniger met een vochtige microvezeldoek of spons. Werk met veel druk bij sterke vervuiling. Veeg na met een schone, droge doek. Roest Vlekken door vet, olie, roest en antiroestmiddel zijn vaak goed te verwijderen met garagezeep. Dat is een speciale zeep die automonteurs in garages gebruiken om hun handen mee te wassen. Het is agressief genoeg om vlekken aan te pakken, maar zacht genoeg om je interieur niet te beschadigen. Breng voor leren stoelen een zachte leerreiniger aan op een spons en verdeel die over de stoel. Als je geventileerde autostoelen hebt, gebruik dan een reinigingsschuim. Anders raken de gaten in het leer verstopt. Veeg daarna de stoelen af met een vochtige doek. Het leer moet drogen met goede ventilatie zodat het niet gaat schimmelen. Na het reinigen kun je nog een speciale, verzorgende lotion aanbrengen. De portierbekleding bij de bestuurder is vaak extra vuil en ook krassen en vlekken van schoenen zijn daar niet ongewoon. Veeg het grove vuil weg met een vochtige microvezeldoek en eventueel een reinigingsmiddel. Let op: de rubberen afdichtingen vereisen speciale zorg, anders worden ze broos. Gebruik hiervoor poetsdoeken voor de deurafdichting en een verzorgingslotion. Vlekken in de hemelbekleding verwijder je met een bekledingsreiniger. Bedek wel van tevoren de stoelen met handdoeken of plastic omdat je boven je hoofd werkt. Spuit het middel volgens de instructies op de vlekken, laat het even inwerken en veeg het daarna af met een vochtige microvezeldoek. Belangrijk: wring de vochtige doek regelmatig uit in vers water en werk niet te nat. Stank Soms hangt er een onaangename geur in een auto. Die kan afkomstig zijn van etensresten, gemorste dranken of volle asbakken. Ruik je na de schoonmaakbeurt toch nog iets, zet dan 's nachts een kom met zuiveringszout of koffiedik in de auto. Die stoffen absorberen geurtjes. Soms ook zijn de interieurfilters aan vervanging toe. Dan hangt er een muffe geur in de auto. Ook de airconditioning kan de boosdoener zijn. In de loop der jaren kan daarin schimmel ontstaan en dan is een onderhoudsbeurt bij het autobedrijf onvermijdelijk. Bij hardnekkige stank, bijvoorbeeld door veel roken of huisdieren in de auto, is een ozonbehandeling door een professional aan te raden. Die kost tussen de 100 en 200 euro.
.
Borstel, stofzuiger en zachte doek zijn onmisbaar bij de verschillende interieuronderdelen.
Borstel, stofzuiger en zachte doek zijn onmisbaar bij de verschillende interieuronderdelen.
Borstel, stofzuiger en zachte doek zijn onmisbaar bij de verschillende interieuronderdelen.
