Is koffie gezond?

Nederlanders drinken gemiddeld 3,2 kopjes koffie per dag.                                   Koffie is daarmee de meest gedronken drank in Nederland.                                     Hoe zit het met koffie en onze gezondheid? Het goede nieuws,                             koffie is niet ongezond.                                                                                         Toch zijn er wel een paar dingen om op te letten.

Cholesterol

Sommige stoffen in koffie verhogen het slechte (LDL) cholesterol in het bloed.                                     Cafestol is een van de belangrijkste stoffen die hiervoor verantwoordelijk is.                                       Voor wie last heeft van een te hoog cholesterolgehalte is het belangrijk hier niet te                                 veel van binnen te krijgen.

Bij het filteren van koffie blijft cafestol achter in een papieren filter. Dus koffie uit een filtermachine of koffiepad-apparaat bevat vrij weinig cafestol. Het drinken van                         filterkoffie heeft dan ook nauwelijks effect op het cholesterolgehalte.  

Espresso, koffie uit een cafetière of Turkse koffie is ongefilterd. Deze koffie bevat veel cafestol. Wie al een hoog cholesterolgehalte heeft, kan hier dus beter niet te veel     van drinken.

Niet alleen de manier van zetten heeft invloed op het cafestolgehalte.                                       Er blijkt ook een verschil te zitten tussen het type koffie en tussen merken,                                Zo bevat koffie gezet met espresso-cupjes de helft minder cafestol dan koffie gezet met lungo-cupjes.

Zetmethode	Gefilterd*	Cafestol  (mg per kopje)	Maximaal aantal kopjes per dag**
Filterkoffie	ja	0,1	ongelimiteerd
Percolator		0,1	ongelimiteerd
Koffiepads	ja	0,1	ongelimiteerd
Automaat met vloeibaar koffieconcentraat	ja	0,1	ongelimiteerd
Automaat met een papieren filter ***	ja	0,1	ongelimiteerd
Oploskoffie	ja	0,2	ongelimiteerd
Koffiecapsules		1	2-3
Italiaans espressopotje (Moka)		1	2-3
Automaat met een metalen of nylon filter ***		1	2-3
Espresso		1,5	2-3
Cafetière (French press)		3,5	1
Turkse/Griekse koffie		4	1

* Met een papieren filter.

** Aantal kopjes dat je kunt drinken voordat het een noemenswaardig effect heeft op het cholesterolgehalte.

*** Aan de buitenkant van een automaat is vaak niet te zien welk type filter er wordt         gebruikt. De zetmethode is te achterhalen bij diegene die hem vult of bij de leverancier.

Maximaal 4 kopjes

Hoewel er maar weinig cafestol in gefilterde koffie zit, adviseert het Voedingscentrum om maximaal 4 kopjes koffie per dag te drinken. Dit heeft te maken met de hoeveelheid                 cafeïne die in de koffie zit. Cafeïne kan nadelige effecten hebben, zoals slaapproblemen, hoofdpijn en angstgevoelens. 

Acrylamide in koffie

Acrylamide is een stof die ontstaat bij de verhitting van bepaalde levensmiddelen.                     Het is nog niet goed bekend hoe schadelijk deze stof is. Maar voorzichtigheid is geboden,       de stof is mogelijk kankerverwekkend.

Koffie is verantwoordelijk voor een kwart van de acrylamide die we binnenkrijgen.                  In een kopje koffie zit op zich niet zoveel van deze stof, maar omdat er flink                        wat koffie wordt gedronken telt het behoorlijk op. Andere producten                                      die acrylamide bevatten zijn frites en chips. 

Volgens de Europese Voedsel Autoriteit EFSA is de hoeveelheid acrylamide in gebrande koffie de laatste jaren gestegen. Het ontstaat tijdens het roosteren, maar de hoeveelheid neemt waarschijnlijk weer af als de bonen langer geroosterd worden.

Om te zorgen dat fabrikanten de hoeveelheid acrylamide in koffie beperken zijn er signaalwaardes. Het is niet strafbaar om daarboven te zitten. Maar de fabrikant moet wel in actie komen en zijn proces aanpassen.

De Franse consumentenbond liet in 2014 het acrylamidegehalte meten in enkele koffiecapsules van Nespresso en L'Or en in oploskoffie van Nestlé. Zij vonden geen overschrijdingen van deze signaalwaardes. Alle koffies bevatten ongeveer evenveel acrylamide. De Zweedse consumentenbond vond in datzelfde jaar wel enkele overschrijdingen. Het ging om koffiecapsules van de merken                                          Lavazza (2 van de 4 getest) en Nespresso (1 van de 4).

Wie denkt slim te zijn en uit te wijken naar granenkoffies of andere koffiesurrogaten kan bedrogen uitkomen. Als deze 'koffie' gemaakt is van chicorei, dan zit er vaak flink wat acrylamide in, tot wel 10 keer zoveel als in gewone koffie.

Zwangerschap en borstvoeding

Koffie bevat cafeïne en dat heeft een opwekkend effect. Geef je nog borstvoeding?            Dan kun je volgens het Voedingscentrum beter niet meer dan 1 kopje koffie of andere cafeïnerijke drank per dag drinken. Anders kan je kind onrustig worden.

Ook voor zwangere vrouwen is het advies om geen of maximaal 1 kopje per                        dag te drinken. Cafeïne is mogelijk schadelijk voor het ongeboren kind.

Gunstige effecten van koffie

De Gezondheidsraad concludeerde begin 2015 dat er grote bewijskracht is voor gunstige effecten van koffie.

• 2-4 koppen per dag: 10% lager risico op coronaire hartziekten en beroerte.
• 5 koppen per dag: 30% lager risico op diabetes type 2.

In juni 2015 publiceerde het Europese bureau voor voedselveiligheid dat meer dan                 5 koppen schadelijk is voor de gezondheid. Verder zou de inname van cafeïne ook voor minderjarigen nadelige gevolgen kunnen hebben.

Wie rijdt beter, de man of de vrouw?

Wie rijdt beter, de man of de vrouw?   

Sturende seksen

Wie houdt zich het best aan de verkeersregels, laat zich niet afleiden en rijdt het veiligst? Man of vrouw? Quest beoordeelt zeven rijkwaliteiten en bepaalt wie de beste chauffeur is.

Zij is een heer in het verkeer

Rijdt je voorganger niet snel genoeg? Een man móet dan ingrijpen, en dat hoeft niet subtiel. Uit allerlei onderzoeken blijkt dat mannen vaker toeteren, schreeuwen, vloeken en onbeschofte gebaren maken. Volgens Spaanse onderzoekers van de Universidade de Santiago de Compostela beïnvloedt die agressie ook het rijgedrag. En niet ten goede. Mannen snijden vaker expres iemand af, achtervolgen vaker een bestuurder die dat ‘verdient’, rijden vaker extra dicht op hun voorganger om duidelijk te maken dat die slak aan de kant moet en remmen vaker abrupt om die drammer achter hen juist te laten voelen dat deze afstand moet houden. Dit onbeschofte weggedrag vertonen mannen trouwens vooral tegen andere mannen. Ze zijn dus niet alleen vaker zelf de verkeersbullebak, maar ook vaker slachtoffer van verkeersaso’s. Dat betekent niet dat vrouwen zich nooit opwinden in hun wagen. Maar dat laten ze op een iets beschaafdere manier blijken. Ze gebruiken vooral woorden. Waarom mannen zulke ongelikte beren zijn? Volgens de Spaanse onderzoekers zien mannen hun auto als een verlengstuk van hun mannelijkheid. Daardoor hebben ze eerder het idee dat hun mannelijkheid en hun status worden aangetast. Vrouwen overzien beter de gevolgen van hun acties en gaan daarom minder snel over tot dit soort agressief en gevaarlijk gedrag.

Zij maakt de minste brokken

Als je naar de cijfers kijkt, komen mannen er slecht vanaf. In 2015 kwamen volgens de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) 136 mannelijke bestuurders om bij een verkeersongeluk. En ‘maar’ 27 vrouwen. Mannen rijden volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) jaarlijks twee keer meer kilometers, logisch dus dat ze veel vaker betrokken zijn bij een ongeluk. Maar ook per gereden kilometer scoren mannen flink hoger: de kans dat je je rit niet overleeft, is ongeveer tweeënhalf keer groter als je een man bent. Best gek. ‘Want hoe meer je rijdt, hoe beter je zou moeten worden’, meent Karel Brookhuis, hoogleraar verkeerspsychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Je zou dus juist mínder vaak betrokken moeten raken bij ongevallen.’ Laten we naar de minder zware ongelukken kijken. In 2014 raakten volgens de SWOV 923 vrouwelijke bestuurders lichtgewond en 1045 mannelijke. Per kilometer is de kans voor vrouwen bijna tachtig procent groter om lichtgewond te raken.

Het aantal ziekenhuisopnames lag voor dames achter het stuur op 135 en voor de heren op 262. Daarmee is de kans per kilometer om in het ziekenhuis te belanden voor beide seksen ongeveer gelijk. Wie is dan de grootste brokkenpiloot? De man natuurlijk. Want laten we wel wezen, een mensenleven is heel wat waardevoller dan een stuk blik. Waarom zijn mannen vaker betrokken bij ongevallen met dodelijke afloop? ‘Mannen vertonen agressiever en haastiger rijgedrag dan vrouwen’, legt Brookhuis uit. ‘Mannen rijden harder, dichter op hun voorligger, pikken nog net dat gaatje mee tussen twee auto’s en halen vaker in. De ernst van een ongeval hangt voor een groot deel af van de afstand tot de voorligger en de snelheid.’

Hij is de koning van de parkeerplaats

Vrouwen kunnen niet parkeren. Maar is dat ook waar? Eén ding is zeker: het kost vrouwen meer tijd om hun wagen tussen de lijntjes te manoeuvreren. Dat blijkt uit een studie van de Ruhr-Universität Bochum. De Duitse onderzoekers lieten mannen en vrouwen met dezelfde auto op drie manieren inparkeren: vooruit, achteruit en fileparkeren. Iedereen had dezelfde beginpositie. Mannen konden 35 procent sneller hun auto wegzetten, en deden dat ook nog eens 2,4 procent netter. Vreemd, vonden de onderzoekers. Een langzamere parkeerstijl zou juist tot een nettere parkeertechniek moeten leiden, aangezien je meer tijd hebt om de auto op zijn plek te zetten. Hoe is deze uitkomst te verklaren? ‘Vrouwen hebben minder ruimtelijk inzicht’, verklaart verkeerspsycholoog Karel Brookhuis. ‘Dit hersengebied is bij hen minder ontwikkeld. En vrouwen zijn kleiner dan mannen. Daardoor hebben ze minder overzicht vanaf de bestuurdersstoel.’ Met deze handicaps duurt het parkeren langer en levert het volgens Brookhuis ook meer risico op lichte schades op. Maar er is volgens de Duitse onderzoekers nog een verklaring voor het wanparkeren. Namelijk het hardnekkige stereotype zelf. Uit eerder onderzoek bleek dat als vrouwen van tevoren wordt verteld dat vrouwen slechter rijden dan mannen, ze in een rijsimulator twee keer zo vaak tegen een voetganger knallen als vrouwen die dat niet te horen krijgen.

Hij houdt de weg beter in de gaten

Een sms’je lezen, een cd wisselen of een mooie vrouw op een billboard langs de weg, je verliest je aandacht onderweg heel snel. Onderzoekers van de University of Michigan plaatsten vier weken lang een camera in de auto’s van 36 vrouwen en mannen. De video-opnames logen er niet om: chauffeurs eten en drinken, praten met anderen, pielen op hun mobiele telefoon of zijn bezig met haar of make-up. Vrouwen waren tijdens het rijden vaker bezig met andere taken dan mannen. Vooral omdat ze met passagiers aan het praten waren.

Mannen zitten vaker met hun mobiel in hun hand of aan hun oor. En dat is wel een puntje. Want volgens onderzoekers van Wichita State University is het gebruik van je mobiel en dan met name het versturen van tekstberichten een van de gevaarlijkste handelingen tijdens het rijden. Het leidt je mentaal, visueel én lichamelijk af. Mannen en vrouwen sturen volgens een onderzoek van de University of South Dakota uit 2015 weliswaar even vaak tekstberichten terwijl ze autorijden, maar de berichten van de vrouwen zijn korter. Helaas passen vrouwen hun rijstijl aan als ze met hun telefoon bezig zijn. Dat blijkt uit een studie uit 2004 van het Liberty Mutual Research Institute for Safety. En niet ten goede, want hun remtijd wordt al mobielend een kwart seconde langer, tegen een tiende bij mobielende mannen. Ook negeerden ze 25 procent vaker een rood licht. Mannen deden dat maar vier procent vaker. Vrouwen laten zich dus niet alleen vaker afleiden door alles om hen heen. Ze hebben er ook nog eens meer last van.

Zij houdt zich aan de verkeersregels

Een welopgevoede chauffeur houdt zich aan de verkeersregels. Zo’n keurige bestuurder krijgt natuurlijk zelden een boete voor te hard of door rood rijden. Gaat deze eer naar mannen of vrouwen? In totaal werden in 2015 7,9 miljoen boetes uitgedeeld. 5,6 miljoen daarvan zijn naar mensen gestuurd, de rest naar bedrijven en organisaties. Van die 5,6 miljoen verkeersboetes viel 23,5 procent in de bus bij een vrouwelijke kentekenhouder en 51,8 bij een mannelijke. Van de rest was het geslacht voor het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) niet uit de registratie af te leiden. Ook hier geldt weer dat mannen meer kilometers maken en daarom dus vaker boetes binnen slepen. Ook als we corrigeren voor het vrouwelijke rijtekort, hebben mannen er nét iets meer op hun naam staan. Maar let op, want het kan dat de meeste gezinsauto’s op naam van de man staan of dat de kentekenhouder zelf niet achter het stuur zat toen de wagen werd geflitst. Als we naar ernstiger regels kijken die niet nageleefd worden, helt de weegschaal duidelijk over naar de mannelijke kant. Cijfers van het CBS laten zien dat mannelijke bestuurders ruim vijf keer vaker dan vrouwelijke in de kraag worden gevat voor verkeersmisdrijven zoals het verlaten van de plaats van een ongeval of rijden onder invloed. Er is geen twijfel mogelijk: vrouwen weten hoe het hoort en handelen daar ook naar.

Hij heeft de auto onder controle

Uit het parkeeronderzoek (zie kader op vorige pagina) kun je concluderen dat mannen betere controle over hun voertuig hebben. Mannen schatten zelf hun voertuigbeheersing ook hoger in dan vrouwen, zo blijkt uit onderzoek van de Swedish National Road and Transport Research Institute. En klopt dat ook? Volgens onderzoek van de University of Turku in Finland verliezen mannen en vrouwen even vaak de macht over het stuur. Maar er is wel een verschil. Bij mannen gaat het mis omdat ze te snel rijden of alcohol op hebben. Vrouwen gaan de fout in als de wegcondities slecht zijn (zoals een nat wegdek). Dit suggereert volgens de onderzoekers dat vrouwen de techniek van het autorijden minder goed beheersen.

De mannen winnen dus. Maar het levert ze weinig op. Want mensen (mannen dus) die hun stuurmanskunsten (al dan niet terecht) hoog inschatten, rijden harder en halen vaker in. En daarmee stijgt het risico op een ernstig ongeluk. Dus ook al begrijpen mannen hun auto beter, ze hebben er geen zier aan.

Hij is zeker van de eigen rijstijl

Wie vinden we over het algemeen een betere chauffeur? Dat hangt er vanaf aan wie je het vraagt. Een flink deel van vooral de mannen vindt dat mannen beter rijden. Volgens een enquête uit 2006 van het Amerikaanse bureau Gallup stapt 42 procent van de Amerikaanse mannen liever bij een man in. Maar acht procent geeft de voorkeur aan een vrouw. 33 procent van de vrouwen neemt liever naast een vrouw plaats, terwijl 25 procent liever bij een man instapt. De rest heeft geen voorkeur. ‘Veel mensen hebben nog steeds het idee dat mannen superieur zijn aan vrouwen. Ook in onze cultuur. En zeker wat betreft rijden’, zegt verkeerspsycholoog Karel Brookhuis. ‘Dat komt doordat mannen zich zekerder gedragen in het verkeer. Het is superieur als je hard rijdt en een beetje agressief bent. Daar zit een soort glans over.’ Voor mannen dan. Brookhuis: ‘Vrouwen vinden dat vaak maar gevaarlijk.’ Dat veel mannen dénken dat ze beter rijden dan vrouwen, zegt natuurlijk niet alles over hoe goed ze écht rijden.

Conclusie: stap liever bij haar in!

Oké, het schort bij vrouwen een beetje aan zelfverzekerdheid als het om rijden gaat. En ach, ze rijden wat langzamer en parkeren wat trager en een héél klein beetje slordiger. Maar we spellen de essentie graag even voor je uit: vrouwen overleven een autorit vaker. Dus ben je een man en wil je de autorit na kunnen vertellen? Laat je vriendin of moeder dan rijden in plaats van zelf achter het stuur te kruipen. Eigenlijk is het knap dat vrouwen zo goed en veilig rijden met dat beperkte ruimtelijke inzicht. Helemaal als je weet dat vrouwen minder rijden en dus een stuk minder hebben kunnen oefenen dan mannen. Als je dan een vrouw laat rijden, let dan extra goed op dat ze haar mobiel niet gebruikt achter het stuur. En zeg haar vooral dat ze het goed doet. Van wat extra zelfvertrouwen wordt ze nóg beter dan ze als is. Wil je per se zelf rijden? Maak je rijstijl dan wat vrouwelijker. Tenzij je het belangrijk vindt dat andere mannen je stoer vinden natuurlijk.