Niet alle kwispelaars zijn blij en andere lessen over de lichaamstaal van honden

 

Niet alle kwispelaars zijn blij en andere lessen over de lichaamstaal van honden

Kwispelen = blij. Staart tussen de benen = bang. Grommen = foute boel. Hoe moeilijk kan het zijn om de lichaamstaal van je hond te lezen? Of ligt dat toch wat genuanceerder?

Sommige honden moeten nog veel leren, maar wij kunnen ook veel leren van onze honden. Ze zijn dan wel niet zulke kletskousen als wij, maar dat betekent niet dat Fikkie, Bella en Max ons niets proberen te vertellen. Een kwispel zegt soms meer dan duizend woorden. Maar wat vertellen honden ons dan precies met hun lichaamstaal? Daarover praten we met dr. Ineke Herwijnen, diergedragstherapeut en docent aan de Universiteit Utrecht.

Drie buien

Om je hond te begrijpen is het volgens Herwijnen goed om te weten dat honden drie basistoestanden hebben: speels, angstig en agressief. Vaak gaan die buien gepaard met spanning die positief of negatief geladen kan zijn.

Speels

Is je hond erg uitgelaten tijdens het uitlaten, dan kan dat een teken zijn dat je hond in een speelse bui is. Speelse honden sloven zich graag een beetje uit. ‘Ze doen overdreven onhandig, klungelig en clownesk’, legt Herwijnen uit. Zo geven ze ook aan anderen aan dat ze in een jolige bui zijn. ‘Daarnaast komt het spelen ook altijd van twee kanten. Spelende honden lassen af en toe een pauze in en draaien de rollen om.’ Als jouw hond alleen maar achter het keffertje van de buren aanjaagt, en niet andersom, dan zijn ze dus niet aan het spelen.

Agressief

Als een hond zijn kaken in je kuiten zet, is hij in een agressieve bui. Zoveel is duidelijk. Ook grommen is een goede indicator. 'Maar eigenlijk is het dan al te laat', zegt Herwijnen. 'Het lijkt soms alsof agressie uit het niets komt, maar het bouwt vaak op.'

Een van de eerste signalen dat een hond zich niet op zijn gemak voelt is vermijdgedrag. Heerwijnen: ‘Draait een hond zijn hoofd weg van een situatie, dan geeft hij aan: dit is niet oké, ik wil dit niet.’ Ook als er een klein puntje van zijn tong uit zijn mond steekt of als je veel oogwit ziet, zijn dit tekenen dat de spanning aan het opbouwen is bij een hond.

Angstig

‘Als een hond bang is, zakt de staartaanzet naar beneden.’ Dat is het gedeelte waar de staart aan de hond vastzit. Daar komt ook de uitdrukking ‘met de staart tussen de benen’ vandaan. Al gaat de staart niet bij elke hond zo laag. Daarnaast bollen bange honden vaak hun rug, en gaan ze met hun kont naar benden. Soms drukken ze hun hele lijf tegen de grond.

Hoe lees ik de lichaamstaal van een hond?

Om te weten in wat voor bui je viervoeter is kunnen we volgens Herwijnen het best even een stapje terugnemen. ‘We zijn echt niet altijd zo goed in het begrijpen van onze hond als we soms denken. Wacht daarom even met je oordeel, en ga eerst eens na welke signalen je ziet.’

‘Denk je dat de hond speelt, ga dan na: gedraagt hij zich klungelig en geeft hij ook de ander de kans? Of jaagt hij eigenlijk de andere hond de stuipen op het lijf?’ Bij agressie en angst geldt hetzelfde. Let al vroeg op signalen van spanning. Herwijnen: ‘Staan de haren op zijn rug omhoog en is zijn lijf strak gespannen? Dan weet je dat je beter even met een boog om tegenliggers heen kan lopen. Zo voorkom je dat angst of agressie verder opbouwt.’

Universele hondentaal

Over het algemeen wordt deze lichaamstaal door alle honden gesproken, zegt Herwijnen. Wel kunnen de sociale vaardigheden van honden verschillen. ‘Honden moeten wel leren hoe ze lichaamssignalen moeten gebruiken.’ Net zoals jij ook ooit van je ouders hebt moeten leren dat slaan nooit de beste oplossing is, en je niet altijd je zin krijgt als je gaat huilen.

Wat nou als een hond niet boos, bang of blij is?

Angst, agressie en speelsheid zijn natuurlijk vrij basale buien. Hoe zit dat met complexere emoties als liefde of vertrouwen? ‘Dat zijn eigenlijk begrippen die we bij honden niet op die manier gebruiken. Wel kennen honden een bepaalde mate van gehechtheid. Hoe ze dat uiten kan per hond verschillen.’ Net zoals dat mensen ook verschillende liefdestalen hebben. De een houdt van knuffelen, de ander geeft liever cadeautjes.

‘Over het algemeen zullen honden hun gehechtheid uiten door contact te zoeken en nabij te zijn. Maar hoe close een hond is, verschilt per dier’, zegt Herwijnen. ‘De een springt op je schoot, de ander komt gezellig in de keuken liggen en weer een ander geeft je een dikke, vette lik over je gezicht.’ Van een andere complexe emotie, schuldgevoel, weten wetenschappers inmiddels vrij zeker dat een hond er geen last van heeft.

Wat betekent kwispelen nou?

Dan nog even over dat kwispelen. ‘De stand van de staart zegt ons een hoop over de gemoedstoestand van onze hond, maar dan moet je wel weten hoe je die moet lezen’, zegt Herwijnen. Een kwispelende hond is niet altijd een blije hond. ‘Dat misverstand leidt tot behoorlijk wat bijtincidenten.’ Neem deze dus mee de volgende keer dat je het park in gaat.

Stappenplan kwispelkennis

Stap 1. De staartstand
- Hoog: voelt zich zeker van zijn zaak
- Laag: Fikkie voelt zich onzeker of onderdanig
- Midden: Fikkie staat in neutrale stand

Stap 2. De kwispelsnelheid
- Vol gas: Fikkie houdt het niet meer
- Slakkentempo: Fikkie is lui of in overpeinzing
- Afremmend: stilte voor de storm, pas op!
- Stil: Fikkie kwispelt niet, stop de test

Stap 3. Het kwispeltype
- Brede, slappe kwispel: Fikkie is ontspannen
- Zwabberkwispel (brede halen met schuddende billen): Fikkie is blij je te zien
- Propellerkwispel (cirkelstaart): Fikkie weet het zelf ook even niet
- Stijve korte kwispel: Fikkie staat onder hoogspanning: alarmfase 1!

En hoe zit dat met blaffen en bijten?

Dan rest ons nog één vraag: bijten blaffende honden (en blaffen bijtende honden)? ‘Ik heb hier al vaker over nagedacht en weet niet waar het spreekwoord vandaan komt’, zegt Herwijnen. Het is volgens haar in ieder geval geen goede vuistregel. ‘Er zijn genoeg honden die eerst blaffen en dan bijten.’

Maar gelukkig zal jij niet meer in die gevaarlijke situatie terechtkomen. Na het lezen van dit artikel is het lezen van je hond een makkie.

Tambú

Slavernij heeft ook in de muziek een rol gespeeld, zoals bij de Curaçaose tambú. Deze muziekstijl was lange tijd verboden, maar werd in de jaren zeventig officieel erkend als de muziek en dans van het volk.

Tambú verwijst niet alleen naar een trommel, maar ook naar een muziekstijl die ontstond tijdens de slavernij op Curaçao. De oorsprong ligt in Afrika, waar tot slaaf gemaakten de tambú in de zeventiende eeuw mee naar Curaçao brachten. De muziek kenmerkt zich door opzwepende ritmes en bevat Afrikaanse elementen zoals call-and-response zang en (poly)ritmes, waarbij meerdere ritmes tegelijk worden gespeeld.

Tijdens de slavernij was tambú een belangrijk onderdeel van het leven van tot slaaf gemaakten. Het bood een uitlaatklep om de zware omstandigheden te vergeten door samen te zingen, klappen en dansen. Tambú diende ook als middel om te communiceren zonder dat de plantage-eigenaren het konden begrijpen. Zelfs na de afschaffing van de slavernij bleef tambú lange tijd verboden. Pas in de jaren zeventig werd het officieel erkend als muziek en dans van het volk.

Tambú speelt nog steeds een belangrijke rol op Curaçao en heeft zowel een sociale als spirituele functie.

 

Landhuis Bever.

Landhuis Bever ligt in het zuidwesten van Curaçao, in Willemstad. In de buurt liggen ook Landhuis Rooi Catootje, Landhuis Gaito en Landhuis Zuikertuintje. Landhuis Bever staat ook bekend als Buena Vista (vanwege het schitterende uitzicht).

Landhuis Bever staat op een kleine heuveltop genaamd Wiltschutborgh, ten noordoosten van het Schottegat, midden in de bebouwde kom van Willemstad. Het T-vormige landhuis heeft een tuitgevel en een zadeldak met vier dakkapellen, maar het zadeldak bedekt alleen het kerngedeelte. Rondom zijn er galerijen met lessenaarsdaken en de keuken heeft een aparte bijkeuken. Aan de oostzijde is er een zijvleugel met een tentdak. Het huis heeft een vestibule met een halfronde toegangstrap, omgeven door perkjes van IJsselsteentjes en een houten tuinhek tussen gemetselde kolommetjes. Het landhuis is een officieel monument van Curaçao.

Op de Wiltschutborgh-heuvel stond eerst een klein fort, later een houten huisje genaamd Buena Vista, gebouwd voor twee militaire commandanten van de ruiterij eind 17de eeuw. De ruiters bewaakten de baaien van Curaçao en brachten berichten over het eiland rond. De twee commandanten, Jan Pietersz van Oxfort en waarschijnlijk zijn zoon Thomas Pietersz, zijn begraven aan de westzijde van het landhuis, samen met Johanna Mattias, de vrouw van Jan Pietersz. Deze graven zijn waarschijnlijk de oudsten op Curaçao.

Het houten huis werd uiteindelijk afgebroken en rond 1812 werd Landhuis Bever gebouwd als buitenverblijf met een kleine tuin. Op het terrein staan twee cilindrische waterputten en een houten verblijf voor bedienden. Het landhuis is vernoemd naar Daniel Beevers, een vroegere eigenaar. Het oorspronkelijke landhuis is nog volledig intact en werd in 2016 gedeeltelijk gerestaureerd.

 

Kunukuhuis

Een kunukuhuis, ook bekend als ‘kas di kunuku’ in het Papiaments, verwijst naar een voormalige slavenwoning op de Benedenwindse Eilanden Curaçao, Aruba en Bonaire.

Het woord “kunuku” betekent zowel ‘plantage’ als ‘platteland’. Na de Nederlandse verovering van deze eilanden legde de West-Indische Compagnie uitgebreide plantages aan voor de handel met Europa. Voor het werk op deze plantages werden slaven uit Afrika gehaald. Zij bouwden woningen op het plantageterrein in de stijl die ze uit West-Afrika kenden. Deze woningen hadden wanden gemaakt van lokale materialen zoals hout, koraalsteen, kalksteen of leem, vermengd met koeienmest en gevlochten takken. De daken waren gemaakt van mais- of rietstengels. In het Papiaments zijn er specifieke termen voor deze materialen, zoals “kas di yerba” voor een “strohut”, “kas di torto” voor een “lemen hut” en “kas di pal’i maishi” voor een “hut van maisstengels”.

Toen de slavernij op 1 juli 1863 werd afgeschaft, kregen voormalige slaven kleine stukjes grond toegewezen waarop ze hun eigen voedsel konden verbouwen. In het begin van de 20e eeuw werd de olieraffinaderij (de Isla) opgericht, waardoor de voormalige plantagewerkers arbeiders werden in de raffinaderij. Tijdens deze periode evolueerden de huisjes en werden materialen zoals geplette olieblikken, steen, gegolfd plaatijzer en dakpannen gebruikt voor de wanden en daken. Deze gemoderniseerde huisjes kregen de naam “kas krioyo”.

Naast kunukuhuizen werden er ook huizen gebouwd van hout dat als verpakking was gebruikt voor goederen die over zee werden vervoerd. Deze houten huizen staan bekend als “plankenwoningen” of “kas di tabla” in het Papiaments.

Een interessante ontwikkeling in de periode na de Tweede Wereldoorlog was de introductie van huizen die volgens het kunukuconcept werden gebouwd, maar met een binnenshuis keuken en een veranda. Deze modernere huizen werden opgetrokken met materialen zoals steen en dakpannen.

Street Art van Curaçao

 Street Art van Curaçao

De Handelskade met de gekleurde pandjes is wereldberoemd, maar het centrum van Willemstad (de wijken Punda, Otrobanda en Scharloo) hebben zoveel meer ‘verborgen’ straatkunst. Wanneer je een wandeling maakt kom je prachtige panden tegen, vervallen of niet, maar ook streetart.

Ga op pad, neem je camera mee en maak kennis met de Street Art van Curaçao. De wijken Punda, Otrobanda, Pietermaai en Scharloo zijn ware openluchtmusea en hebben een artistiek sfeertje en tijdens een wandeling verdwaal je al snel in de prachtige muurschilderingen van de stad.

De afgelopen jaren al prachtige schilderingen gefotografeerd en zijn we pareltjes tegen gekomen in onder anderen Otrobanda, Punda’s art alley, Scharloo en Fleur de Marie (buurt Scharloo). Een project dat de wijk steeds meer toeristische aanzien geeft is het street art project. Kunstenaars van Curaçao wordt de mogelijkheid gegeven om de wijk(en) nog meer kleur te geven.
Kaya Kaya is een samenwerking tussen Fundashon Ser’i Otrobanda en andere partijen om Otrobanda nog mooier te maken. Dit doen ze door de buurt op te ruimen en huizen op te knappen. Het doel is om een veilige, aantrekkelijke leefomgeving te creëren. Voor iedereen! Bewoners en bezoekers. Kunstenaars krijgen een geweldig platform om hun creativiteit en werk te laten zien.

 

Landhuis Knip

Landhuis Kenepa is genoemd naar de vrucht van de Kenepaboom. Het landhuis dateert van het begin van de 18e eeuw. Het was ooit een van de meest welvarende plantages op het eiland.

Producten waren divi-divi-zaadpotten en schapenwol. Het koloniale huis is een belangrijk monument in de historie van Curaçao. Hier gebeurde het, op 17 augustus 1795, dat een aantal slaven, onder leiding van Tula, weigerden aan het werk te gaan op de plantage. De rebellerende slaven trokken naar Santa Cruz en stuitten daar op een politiemacht die was opgetrommeld. Het groeiende aantal slaven, op dat moment meer dan 1000, werd overweldigd en de leiders werden ter dood veroordeeld. Tula is nog altijd een belangrijke historische figuur, zelfs voor de huidige inwoners van Curaçao. In 1875 waren er bij Landhuis Kenepa nog altijd 175 slavenhutten en vijf stenen gebouwen die 390 mensen huisvestten. Het huis werd in 1985 hersteld. Het vormt een rechthoek en de brede galerijen op de ruime terrassen zijn bedoeld om het huis koel te houden. Het lijkt alsof het landhuis de mooie stranden Kleine Knip en Grote Knip bewaakt.

Bron: http://www.curacao.com